ՀԱԲԱՆԴ
Հաբանդ գավառը Սյունյաց աշխարհի 12 գավառներից մեկն է , որը Անանաիա Շիրակացու .Աշխարհացույց-֊ում 8-րդն է,իսկ Ստ. Օրբելյանի <<Պատմության>>, մեջ՝ 6-րդը;
Հաբանդ գավառը Սյունյաց աշխարհի 12 գավառներից մեկն է , որը Անանաիա Շիրակացու .Աշխարհացույց-֊ում 8-րդն է,իսկ Ստ. Օրբելյանի <<Պատմության>>, մեջ՝ 6-րդը;
Հայ մատենագրության մեջ ամենահին հիշատակությունը ..Հաբանդ., ձևով ավանդված է Փ.Բուզանդի <<Հայոց պատմություն>>, աշխատության մեջ,իսկ Ստ.Օրբելյանի մոտ հանդիպում ենք ոչ միայն Հաբանդ, այլ նաև Հանբադ /Հանբադա բերդ / ձևով /1/։
Ուսումնասիրողների մի մասը գտնում է. որ Հանբադը «ձեռագրեր արտագրող գրիչների,կամ էլ մատենագիրների ՚կողմից անվանման սխալ արտաբերման արդյունք են։Այդ կարծիքին է նաև Ղևոնդ Ալիշանը (2- Կարծում ենք Ստ Օրբելյանի նշած Հաբանդ ևՀանբադ անունները իրենց բովանդակությամբ և ձևով ճշգրիտ են .պատմիչի և մատենագիրների կողմից ոչ մի թյուրիմացություն չկաՀաբանդը գավառանուն է,իսկ Հանբադը բերդանուն,վերոնշյալ տեղանունները հայերեն են .հայերենով բացատրելի,
որը և ստորև կփորձենք ստուգաբանել։
Առաջին հայացքից անբացատրելի ու խրթին թվացող տեղանունների բառակազմական մեկնաբանությանները կապել օտար,եկվոր ժողովուրդների ու ցեղերի կամ մտածածին ներմուծված աստվածների /օր Հարբա /
3/ հետ խիստ կասկածելի, անհամոզիչ է թվում։Նրանց բացատրության բանալին պետքէ փնտրել հենց զուտ հայերենի տեղական բարբառների լեզվական առանձնահատկություննևրի ծալքերի մեջ
Հաբանդ և Հանբադ տեղանունների բացատրության բոլոր անցումները պետք է դիտարկել Սյունյաց/Գորիսի/ բարբառի անցումային օրինաչափություններով ։
Տեղանունները գտնվում են Սյունիքում. գրավոր աղբյուրներում հիշատակված դեռևս 5-րդ դարից/Բուզանդ /բացատրել Արարատյան բարբառի զարգացման օրենքներով կասկածելի է թվում.վերջ ի վերջո գավառին ՚Հաբանդ բերդին՜ Հանբադ են կոչել Սյունեցիները,Սյունյաց բարբառի լեզվական առանձնահատկություններով հանդերձև ոչ Արարատյան կամ մեկ այլ։
Հաբանդ կարծում ենք պետք է կազմված լինի ..հա., և ..բանդ., մասնիկներից
..հա., մասնիկը ունի ահա .ահավասիկ իմաստը /4/, իսկ ահա ..բանդ., մասնիկը պետք է դիտարկել
բ+անդ /բանդ/ ձևով։
<<+ԱՆԴ ..արտ..ճառընտ.անդել ..մշակել.. նույն է յաջորդ անդ բառի հետ, որի վերջին իմաստն է ...տուն. հին նահապետական կեանքում տունն ու արտը իրարից անբաժան բաներ էին.այսօր էլ ..տուն-տեղ..ձևը ՛նման մի երևույթ է ցույց տալիս գավառականներում.Ղրբ. հանդավար, որ իրապես անդ .արտ +վարել բառերից է կազմուած
ոչ միայն նշանակում է ..հող , կալուած.. այլ և ..տուն,տեղ, մեկի գտնված տեղը.կողմը »/5/՛
<<Բանդ>>–ը Գորիսի բարբառում ունի տարածական իմաստ և ցույց է տալիս որոշակի տարածք,վերոնշյալից ենթադրում է .,որ <<բանդ>> /բ+անդ/ նշանակում է հող.տուն, տեղ, կալվածք։Հաբանդ–կնշանակի ահվասիկ. ահա կալվածք, ահա տուն ու տեղ ։Բացատրական այս արտահայտությունը /ահա կալվածք, ահա տուն ու տեղ/ որպես հետեվանք պատճառ է ենթադրում.իսկ պատճառները հ՚ստակ ձևակերպված են Պատմահոր Հայոց պատմության ԺԲ գլխում. «Գեղամը. նրան /Սիսակին/ է տալիս իր ստացվածքի մեծ մասը և բազմաթիվ մարդիկ իբրև ծառա և նրա ժառանգության սահման է կտրում ծովից դեպի արևելք մինչև մի դաշտ, որտեղ Երասխը սեպացած լեռները ճեղքելով երկար ու նեղ ձորերով անցնելով ահագին շառաչյունով թափվում է դաշտը։Սիսակն այստեղ բնակվելով իր բնակության սահմանները լցնում է շինություններով /6/ ։Այսպիսով կարող ենք ենթադրել,որ գավառը Հաբանդ է կոչվել դեռևս Սիսակի ժամանակներում,Ք.ա.2-րդ հազարամյակի սկզբներին:
Ստ.Օրբելյանը Հանբադ ձևով անվանակոչում է Սյունիքի բերդերից մեկը <<Հանբադա բերդ,որը Սիսակի նույն տոհմի Ձագ նահապետը շինեց մի գետի վրա և իր անունով ձորը կոչեց Ձագեձոր,բերդն էլ Ձագեձորո բերդ
>> /7/։Եթե ընդունեք ,որ Հարանդ և Հանբադ տեղանունների ծագումը առնչվում է Ձագ նահապետի հետ, ապա առնվազն Ձագի Սյունիքում հայտնվելու և բերդաշինության մոտավոր ժամանակը մեզ կտանի Ն.Ք. 2-րդ հազարամյակի սկիզբը։Ձագը շինեց , հավանաբար պետք է հասկանալ վերանորոգեց արդեն գոյություն ունեցող Հանբադա բերդը և անվանեց իր անունով:
Սիսակը Հայկից սերված 6-րդ սերունդն է / Հայկ-Արամանյակ-Արամայիս-Ամասիա-Գեղամ-Աիսակ/ և շատ հավանական է ,որ Հանբադ բառի վերջին ԲԱԴ մասնիկը շումերական փոխառություն լինի։
<<ՀԱՆ.արմատ առանձին անգործածական ,որից են հանել ,,հանել, յափշտակել.բաժին հանել
>>/8/։Հիմք ընդունելով Հր. Աճառյանի վերը նշված բացատրությունը,Հանբադի ..Հան ..մասնիկը կարող ենք ընդունել և հասկանալ բաժին հանված իմաստով։Հանբադի վերջին բադ մասնիկը պետք է ընդունել որպես շումերական փոխառություն հայերենում,պատ,պարիսպ իմաստով։ <<Հայերեն պատ, շում.է)առնչությունն առաջարկել Է Հ.Սաքզյանը 1909թ–ին,Ղափանցյանը համաձայն Է ,որ հայերեն պատը շումերական bad -ն է >>/9/ : Հաշվի առնելով Մ. Խորենացու ավանդածը Հայկի և նրա սերնդի մասին,բացառված չէ հայ ֊շումերական /աքադական/առնչությունները վերոհիշյալ ժամանակահատվածում։
Եզրակացությունը մեկն Է.Հանբադ նշանակում է բաժին հանված պատ, պարիսպ ,բերդ։Այն ժառանգություն ստացավ Ձագ նահապետը և «շինեց մի գետի վրա և իր անունով ձորը կոչեց Ձագեձոր, բերդն էլ Ձագեձորո բերդ/10/։
Ձագեձորի բերդի տեղադիրքի վերաբերյալ նախորդ ուսումնասիրությունների արդյունքներին չեմ անդրադառնա .պարզապես կփորձեմ ուշադրություն հրավիրել Ատ. Օրբելյանի նշված նախադասության վրա Սւո. Օրբելյանը այստեղ նշում է բերդի կոնկրետ տեղադիրքը .մի գետի վրա. Որն
է այդ
գետը.եթե ինչպես ենթադրում են ուսումնասիրողները,մի գետը Վարարակն է. ապա ինչու պատմիչը իր աշխատության մեջ 2 անգամ հիշատակած ունենալով Վարարակն գետը, այս անգամ այն անվանեց ..մի գետ..։Նա առանց երկմտելու հստակ կգրեր,որ բերդը շինեց Վարարակնի ափին և ոչ թե ,.մի գետի ափին ..։Ակնհայտ է.որ Ձագեձորի բերդը Վարարակնի ափին չէ,այլ նրա վտակներից մեկի ափին։
Ձագեձորի հովտում Վարարակնի քիչ թե շատ նշանակալից միակ վտակը Վերիշեն գյուղի միջով հոսող գետն է,որը սկիզբ առնելով Վերիշեն-Խոզնավար ճանապարհի ուղղությամբ գյուղից 2 կմ հյուսիս գտնվող աղբյուրներից,Վարարակնին է միանում գյուղի հարավային մասում ։Պայմանականորեն այն անվանենք Ձագաձոր գետին հարող ափամերձ հատվածներում բերդաշինության համար հարմար միակ բնական անառիկություն ունեցող տարածքը Վերիշենից անմիջապես հյուսիս գտնվող ..Ղլիքերծ,,–կոչված տեղամասն է։ ..Ղալա,.նշանակում է բերդ հավանաբար մոնղոլներից մնացած։Նշված տեղամասում պահպանվել է բերդապարսպի /ավելի քան 60 մ / մնացորդներ,և հստակ ուրվագծվում է 5 պաշտպանական աշտարակների տեադիրքերը-՜Ամենայն հավանականությամբ այն ծառայել է որպես միջնաբերդ.իսկ միջնաբերդին անմիջապես հարող տարածքում փորված են բազմաթիվ քարանձավներ, որը և ամենայն հավանականությամբ եղել է հարկացուցակում հիշատակված Ձագեձոր գյուղը։Միջնաբերդը զբաղեցնում է մոտ 0.7 հա տարածք և գերիշխող դիրք ունի ամբողջ հովիտի նկատմամբ Բերդից հստակ տեսանելի է Ձագեձորի հովիտ մտնող բոլոր ճանապարհները Լեռնաբազուկից ձգվող լեզվակի բարձրադիր հրվւսնդանում պահպանված բերդապարսպի մնացորդների առկայությունը,պատմիչի արտաքուստ թևանցուկ նախադասությունը.բնակչության պատմական ավանդական հիշողության մեջ պահպանված փշրանքները.տեղացիների կողմից տեղանքին տրված <<Ղլիքերծ>> - ֊բերդաքար անվանումը հիմք է տալիս ֆիքսելու Ձագեձորի բերդի տեղադիրքը
Վերիշեն գյուղից անմիջապես հյուսիս,Ձագաձոր վտակի ափին , Պղնձաքար Տիրոջ քար լեռնաբազուկից դեպի հր. արևմուտք ձգվող լեզվակի հրվանդանի վրա /նկ.1/:
Արամ Բաբայան
Վերիշենի միջնակարգ դպրոց 2010թ.
ìºðÆÞºÜÆ ¨ вð²ÎÆò î²ð²ÌøܺðÆ ´²è²ð²Ü
êáõÛÝ µ³é³ñ³ÝÁ Áݹ·ñÏáõÙ ¿ ÐÐ êÛáõÝÇùÇ Ù³ñ½Ç ì»ñÇß»Ý Ñ³Ù³ÛÝùÇ í³ñã³Ï³Ý ¨ ѳñ³ÏÇó ï³ñ³ÍùÝ»ñÇ ÇÝãå»ë Ý»ñϳÛáõÙë, ³ÛÝå»ë ¿É ³ÝóÛ³ÉáõÙ ·áñͳÍí³Í ³ÝáõÝÝ»ñÁ,áñáÝù Ý»ñϳ۳óí³Í »Ý ³Ûµµ»Ý³Ï³Ý ϳñ·áí:´³é³ñ³ÝáõÙ ³ÝáõÝ ·É˳µ³é»ñÁ ïñí³Í »Ý ·É˳ï³é»ñáí ,³ÛÝáõÑ»ï¨ ÝßíáõÙ »Ý ³ÝóÛ³ÉáõÙ ·áñͳÍí³Í ³ÝáõÝÁ,Ûáõñ³ù³ÝãÛáõñ ³ÝáõÝ-·É˳µ³éÇó Ñ»ïá ïñíáõÙ ¿ Ýñ³ ë³ÑÙ³ÝáõÙÁ,¹ÇñùÁ,ѳٳéáï µÝáõó·ÇñÁ ¨ å³ïÙ³Ï³Ý ³ÏݳñÏÁ:´³é³ñ³ÝÇ ÑÇÙÝ³Ï³Ý ëϽµÝ³ÕµÛáõñÝ»ñÝ »Ý ѳݹÇë³ó»É ݳ˳ËáñÑñ¹³ÛÇÝ, ËáñÑñ¹³ÛÇÝ ¨ ³ÝϳËáõÃÛ³Ý ï³ñÇÝ»ñÇÝ Ññ³ï³ñ³Ïí³Í ï³ñµ»ñ Ù³ëßï³µÇ ù³ñ﻽ݻñÁ,Édz½áñ Ù³ñÙÇÝÝ»ñÇ ÏáÕÙÇó å³ñµ»ñ³µ³ñ ÉáõÛë ï»ëÝáÕ í³ñã³ï³ñ³Íù³ÛÇÝ µ³Å³ÝÙ³Ý ï»Õ»Ï³·ñù»ñÝ áõ å³ßïáÝ³Ï³Ý ³ÛÉ ÝÛáõûñ:
²
²´àðîÆ Ô²È²Ô – ï»ë ÎïñáóÇ Ñ³Ý¹:
²´àðîÆ Ô²È²Ô - ï»ë ²ñáñ¹Û³ó ïÝ»ñ:
²¸àôÜò ö²ðêàô ÖÈàî - ׳Ñ׳ÛÇÝ ï»Õ³Ù³ë ²Õáóù³ñÇ Ñ³ñ³í³ÛÇÝ ëïáñáïÇÝ:
²ÈàÚÆ ²Ô´Úàôð - µÝ³Ï³Ý ³ÕµÛáõñ øáé ³ÕµÛáõñÇ Ùáï:ÎáãíáõÙ ¿ øáÉáõÝ ²ÉáÛÇ /²Õ³Éá ØÇñáõÙÛ³Ý1864-1960ÃÃ./ ³ÝáõÝáí:
²Ø²ðÆê²ð – ï»ë λݳóë³ñ:
²Ø²ðÆê²ðÆ ²Ô´Úàôð – ï»ë λݳóë³ñÇ ³ÕµÛáõñ:
²Ô²æ²Ü´ºÎÆ ö²ð²Ê , ²Õ³ç³µ»ÛÇ Õ³É³Õ – ï³ñ³ÍùÁ ·ïÝíáõÙ ¿ Ô³Ññ³Ù³ÝÇ Ø»Í ËáõÃÇó ÑÛáõëÇë-³ñ¨»Éù: ²Õ³ç³Ý µ»ÏÁ Ø»ÉÇù Ðáõë»ÇÝÛ³Ý ²ÉɳÑí»ñ¹Ç µ»ÏÇ áñ¹ÇÝ ¿, ¶áñÇëÇ Ù»ÉÇùáõÃÛ³Ý ÑÇÙݳ¹Çñ Ø»ÉÇù úѳÝÇ ÍáéÁ` ÍÝ. 1840 Ã.:
²Ôà²ø²ð , Îáëù³ñ – É»éݳ·³·³Ã / 2259Ù / êÛáõÝÇùÇ Ù³ñ½áõÙ,êÛáõÝÇùÇ Ññ³µË³ÛÇÝ µ³ñÓñ³í³Ý¹³ÏáõÙ, ì»ñÇß»Ý ·ÛáõÕÇó 3.5 ÏÙ ÑÛáõëÇë: / ²Ýí³Ý³÷áËáõÃÛáõÝÁ Ý»ñϳ۳óí³Í ¿ Áëï γé³í³ñáõÃÛ³Ý 26 û·áëïáëÇ 2010Ã-Ç N 1103 –Ü áñáßÙ³Ý/
²Ôà²ø²ðÆ ÈºèܲÜòø , Ô³ÃñÕ³Ý – É-óù / 2118Ù / êÛáõÝÇùÇ Ù³ñ½áõÙ,êÛáõÝÇùÇ Ññ³µË³ÛÇÝ µ³ñÓñ³í³Ý¹³ÏáõÙ, ì»ñÇß»Ý ¨ ì³Õ³ïáõñ ·ÛáõÕ»ñÇ ÙÇç¨: /²Ýí³Ý³÷áËáõÃÛáõÝÁ Ý»ñϳ۳óí³Í ¿ Áëï γé³í³ñáõÃÛ³Ý 26 û·áëïáëÇ 2010Ã-Ç N 1103 –Ü áñáßÙ³Ý/
²ìÆ ¸²ð² - ï»ë àñë³Óáñ:
²ð²îàôÜ , ²ñ³Ûáõñ¹ - ³Ù³é³ÛÇÝ ³ñáï³í³Ûñ /ùáã³ï»ÕÇ / Ê»Ýóë³ñÇ ¨ ö³Ûï³É×Ç ßñç³Ï³ÛùáõÙ:
²êȲܲò øºð̺ð - ·ïÝíáõÙ ¿ ì»ñÇß»ÝÇó ÑÛáõëÇë, ÚáÉáõ É»é³Ý Ññ.-³ñÙ. ɳÝçÇÝ ¨ ÏñáõÙ ¿ ¶áñÇëÇ í»ñçÇÝ Ù»ÉÇù гñáõÃÛáõÝÇ áñ¹Ç ²ëÉ³Ý µ»ÏÇ /ÍÝ.1842Ã./ ³ÝáõÝÁ:
²öàôÜ ø²ð ,³÷ÇÝ ù³ñ, ³÷Ç ù³ñ - ³Ûëï»Õ, ϳñÍáõÙ »Ýù, ù³ñÁ ѳݹ»ë ¿ ·³ÉÇë µ»ñ¹, ³Ùñáó ÇÙ³ëïáí:²÷ÇÝ ø³ñ` ·»ï³÷ÇÝ ³Ùñáó , µ»ñ¹ ÇÙ³ëïáí: ²ÛÝ ·ïÝíáõÙ ¿ Ò³·³Óáñ µ»ñ¹Ç ³ÝÙÇç³å»ë ѳñ»í³ÝáõÃÛ³Ùµ, Ñݳñ³íáñ ¿ ݳ¨ Ýñ³ å³ßïå³Ý³Ï³Ý ѳٳϳñ·Ç ÑÛáõëÇë³ÛÇÝ Ã¨Ý ¿ ѳݹÇë³ÝáõÙ :²Ûëï»Õ ·ïÝí»É ¿ çݳñ³Ï³Í Ï³í» ³Ù³ÝÝ»ñ, áõÉáõÝùÝ»ñ, »ñϳû ·áñÍÇùÝ»ñ ¨ ½»Ýù»ñÇ ËÇëï ù³Ûù³Ûí³Í Ùݳóáñ¹Ý»ñ:
²Îܺð - ³ÕµÛáõñÝ»ñ êÛáõÝÇùÇ Ù³ñ½áõÙ, Ò³·»ÓáñÇ µ³ñÓáõÝùÝ»ñáõÙ, ²ÏÝ»ñ ·ÛáõÕÇó 2.5 ÏÙ Ñë-³ñÙ, áñï»ÕÇó í»ñóÝíáõÙ ¿ ¶áñÇë ù³Õ³ùÇ çñ³Ù³ï³Ï³ñ³ñÙ³Ý ½·³ÉÇ Ù³ëÁ:²Ûëï»ÕÇó ¿ ëÏǽµ ³éÝáõÙ ì³ñ³ñ³ÏÝ /Ø»Í/ ·»ïÁ:
²ÎܺðÆ Òàð , ²ÏÝÇÝ ÍÛáñ - ·ïÝíáõÙ ¿ ²ÏÝ»ñÇ ë³ñ³í³Ý¹Ç ¨ Ò³·»ÓáñÇ É»éÝ»ñÇ ÙÇç¨:
²ÎܺðÆ ²ðºìÎàÔ , ²ÏÝÇÝ ·ÛáõÝÇ – ØÇñ³ùÇ ÑáÕÇó ÙÇÝ㨠²ÏÝÝ ÁÝÏ³Í ï»Õ³Ù³ëÁ, ì³ñ³ñ³ÏÝÇ Ó³Ë ³÷ÇÝ:
²ÎܺðÆ ¶ÈÊÆ ²Ô´Úàôð – ÙïÝáõÙ ¿ ²ÏÝ»ñÇ ³ÕµÛáõñÝ»ñÇ Ñ³Ù³Ï³ñ·Ç Ù»ç:
²ÎܺðÆ ê²ð²ì²Ü¸ , ´éáõÝÇ ¹áõ½ - µ³ñÓñÉ»éݳÛÇÝ ë³ñ³í³Ý¹ /2200-2400Ù/ Æß˳ݳë³ñÇ ³ñ¨»ÉÛ³Ý ëïáñáïÇÝ , ²ÏÝ»ñÇ ³ÕµÛáõñÝ»ñÇó ÑÛáõëÇëÝ-³ñ¨Ùáõïù:
²Üàôزìºð ²Ô´Úàôð , åáó ³ÕµÛáõñ - µÝ³Ï³Ý ³ÕµÛáõñ λݳóë³ñÇ Ñ³ñ³í³ÛÇÝ ëïáñáïÇÝ:
²æàÚÆ ²Ô´Úàôð – è³ßǹ ´³ÏáõÝóÇ /1941-1985ÃÃ./ ÑÇß³ï³ÏÇÝ Ï³éáõóí³Í Ñáõß³ÕµÛáõñ-ï³Õ³í³ñ øñÙ³·»ïÇ ³÷ÇÝ, ì»ñÇß»ÝÇó 1.5 ÏÙ ÑÛáõëÇë:
²ðÞàô ÐàÔ – í³ñ»É³ÑáÕ êåÇï³Ï ù³ñ³÷Çó ѳñ³í-³ñ¨Ùáõïù:
²ðØÆÎÆ ²Ô´Úàôð - ²ñÙÇÏ Ð³ñáõÃÛáõÝÛ³ÝÇ /1961-1981ÃÃ/ ÑÇß³ï³ÏÇÝ Ï³éáõóí³Í ³½µÛáõñ-ï³Õ³í³ñ àñë³ÓáñáõÙ:
²ðàð¸Ú²ò îܺð , ²µáñïÇ Õ³É³Õ , ¶Û³íáõéÇ µÝ»ñ – Ñݳ·Çï³Ï³Ý í³Ûñ,Ñݳ·áõÛÝ µÝ³Ï³í³ÛñÇ Ùݳóáñ¹Ý»ñ ¼áõ·³ù³ñÇ ï³÷³ñ³ÏáõÙ: ä³Ñå³Ýí»É »Ý Ñݳ¹³ñÛ³Ý ¹³Ùµ³ñ³Ý³¹³ßï»ñ,µÝ³Ï³í³ÛñÇ Ñ»ïù»ñ, å³ßï³ÙáõÝù³ÛÇÝ Ï³éáõÛóÝ»ñÇ Ùݳóáñ¹Ý»ñ, §Ñ»Ýç»ñ¦: гÛïݳµ»ñí»É »Ý í³Õ µñáݽ»¹³ñÛ³Ý ÝÛáõÃ³Ï³Ý Ùß³ÏáõÛÃÇ µ³½Ù³ÃÇí Çñ»ñ,³é³ñϳݻñ,·áñÍÇùÝ»ñ,½»Ýù»ñ, å»ñ׳ÝùÇ ³é³ñϳݻñ: ØÇ Ù³ëÁ å³Ñå³ÝíáõÙ ¿ å»ï³Ï³Ý ¨ Ù³ëݳíáñ ѳí³ù³ÍáõÝ»ñáõÙ: ÐÇÙÝ³Ï³Ý ÝÛáõÃÁ áõëáõÙݳëÇñí³Í ¨ ¹³ë³Ï³ñ·í³Í ã¿:
´
´²´àôèÆ ø²ð – ÑñµË³ÛÇÝ É³í³ÛÇ Ù»ñϳó³Í ÑáñǽáÝ Ê³ãÇÝ ûëÇó ³ñ¨Ùáõïù,áñÁ ³é³ÝÓÇÝ Ñ³ïí³ÍÝ»ñáí ѳÛïÝÇ ¿ ´³µáõéÇÝ ù³ñ,øÇñ³ÙÇÝ ù³ñ,¶ÛáõñçáõÝ ù³ñ,¸³¹áõÝ ù³ñ, سÙáõÝ ù³ñ ³ÝáõÝÝ»ñáí:
´²Ú²ÈÆ øºðÌ - ³ï³Ùݳͨ ųÛé³ÛÇÝ ·³·³Ãáí µÉáõñ , гٳÉÇñÇó ³ñ¨Ùáõïù:
´²´²Ê²ÜÆ Î²È – äÕÝÓ³ù³ñ É»éݳµ³½áõÏÇ Í³Ûñ ѳñ³í³ÛÇÝ Ññí³Ý¹³ÝÁ:
´²¶àôÜ ²Ô´Úàôð - µÝ³Ï³Ý ³ÕµÛáõñ ʳë÷áñÇ ï³ËïáõÙ:
´²¶àô ì²ÜºêÆ ²Ô´Úàôð - µÝ³Ï³Ý ³ÕµÛáõñ ³Ýï³éÇ ³ñ¨ÙïÛ³Ý Ñ³ïí³ÍáõÙ,Ø»Í ù³ñÇó 200 ٠ѳñ³í:
´²ÔºðÆ Òàð - ·ïÝíáõÙ ¿ Êáñ ÓáñÇ ¨ ²Õáóù³ñÇ É»éÝ»ñÇ ÙÇç¨:гí³Ý³µ³ñ ³Ûëï»Õ ݳËÏÇÝáõÙ ³Û·Ç ¿ »Õ»É:
´²ÎàôÜò ȺÜàÚÆ ²Ô´Úàôð – Ñáõß³ÕµÛáõñ –ï³Õ³í³ñ àñë³ÓáñÇ ëñµ³í³ÛñÇ Ùáï: γéáõó»É ¿ ´³ÏáõÝó È»ÝáÝ Ãáé³Ý` ì³Ñ»Ç ÑÇß³ï³ÏÇÝ:
´ºð¸²ø²ð , ÔÉÇù»ñÍ – îÇñáçù³ñÇó ¹»åÇ Ñ³ñ³í ³ñ¨Ùáõïù Ó·íáÕ É»éݳµ³½áõÏÇ Å³Ûé³µ»Ïáñ³ÛÇÝ Ññí³Ý¹³Ý , áñï»Õ ¨ ·ïÝíáõÙ ¿ Ý߳ݳíáñ Ò³·³ÓáñÇ µ»ñ¹Ç Ùݳóáñ¹Ý»ñÁ:
´èàôÜÆ ¸àô¼ - ï»ë ²ÏÝ»ñÇ ë³ñ³í³Ý¹:
¶
¶²èܲø²Þ – ï»ë ÚáÉáõ Õáõ½Ç:
¶²Ô²βÜÆ Ôàô¼Æ , γËï³Ï³ÝÇ Õáõ½Ç - ½µ³Õ»óÝáõÙ ¿ Ê»Ýóë³ñÇ ÑÛáõëÇë ³ñ¨ÙïÛ³Ý É³Ýç»ñÁ:
¶ºÈÆøºðÌ , ´»ñ¹³ù»ñÍ –É»é /1940Ù/ êÛáõÝÇùÇ µ³ñÓñ³í³Ý¹³ÏáõÙ,²ÏÝ»ñ ·ÛáõÕÇ Ñë.-³ñÙ Ù³ëáõÙ: /²Ýí³Ý³÷áËáõÃÛáõÝÁ Ý»ñϳ۳óí³Í ¿ Áëï γé³í³ñáõÃÛ³Ý 26 û·áëïáëÇ 2010Ã-Ç N 1103 –Ü áñáßÙ³Ý/
¶ºÔ²èàô , Ú³ËßáõÝ ³ñË –çñ³Ýóù ·ÛáõÕÇѳñ³íáõÙ:Ò·íáõÙ ¿ ì³ñ³ñ³ÏÝÇó êݳÓáñ: /²Ýí³Ý³÷áËáõÃÛáõÝÁ Ý»ñϳ۳óí³Í ¿ Áëï γé³í³ñáõÃÛ³Ý 26 û·áëïáëÇ 2010Ã-Ç N 1103 –Ü áñáßÙ³Ý/
¶ÈàôÊ Ò²¶²ÒàðÆ , Ø»ñϳë³ñ , ø³ã³É ¹³Õ - É»é /3233Ù/ êÛáõÝÇùÇ Ù³ñ½áõÙ, êÛáõÝÇùÇ µ³ñÓñ³í³Ý¹³ÏáõÙ , ê¨ É×Çó ѳñ³í, ì»ñÇß»ÝÇó 4 ÏÙ Ñë.-³ñÙ:
¶²ÈàôêîÆ ¸Æðøºð , ÎÛ³ÉáõëïÇ ïÇñù»ñ – ì³ñ³ñ³ÏÝ ¨ ì³Õ³ïáõñ ·»ï»ñÇ çñµ³Å³ÝÇ ê³Ý¹»ñÇó ²Õáóù³ñ ѳïí³ÍÁ, áñï»Õ 1918Ã. Ð³Û – óóñ³Ï³Ý ÁݹѳñáõÙÝ»ñÇ Å³Ù³Ý³Ï ¹Çñù³íáñí»É ¿ ·ÛáõÕÇ ÇÝùݳå³ßïå³Ý³Ï³Ý çáϳïÁ ¶³Éáõëï سßáõñÛ³ÝÇ Ññ³Ù³Ý³ï³ñáõÃÛ³Ùµ, áñï»ÕÇó ¨ ³ÝáõÝÁ:
¶Ú²ìàôèÆ ´Üºð - ï»ë ²ñáñ¹Û³ó ïÝ»ñ , ²µáñïÇ Õ³É³Õ:
¶Úàôðæàô ²Ô´Úàôð - µÝ³Ï³Ý ³ÕµÛáõñ àñë³ÓáñáõÙ: ¶ÛáõñçÇ ³Ýí³Ý Ñ»ï ³éÝãíáÕ ï»Õ³ÝáõÝÝ»ñÁ Çñ»Ýó ³ÝáõÝÁ ëï³ó»É »Ý ¸áÉáõÝó ¶Ûáõñçáõ /1787-18..±Ãà /³ÝáõÝÇó:
¶ÚàôðæàÆ ø²ð - ÑñµË³ÛÇÝ É³í³ÛÇ Ù»ñϳó³Í ÑáñǽáÝ Ê³ãÇÝ ûëÇó ³ñ¨Ùáõïù,áñÁ ³é³ÝÓÇÝ Ñ³ïí³ÍÝ»ñáí ѳÛïÝÇ ¿ ´³µáõéÇÝ ù³ñ,øÇñ³ÙÇÝ ù³ñ,¶ÛáõñçáõÝ ù³ñ,¸³¹áõÝ ù³ñ, سÙáõÝ ù³ñ ³ÝáõÝÝ»ñáí:
¶Úàôðæàô زð¶ , ¶Ûáõñçáõ ÕáõñáõÕ – ѳٳÝáõÝ ù³ñÇÝ ÑÁ³ñáÕ ï»Õ³Ù³ë:
¶ÚàôȲîºÔ –ï»ë ì³ñ¹áõï:
¶àô²ÜÆ ÐàÔ , ÎÛáõóÝÇ í»Õ – í³ñ»É³ÑáÕ Üµ³ÃÇÝ ËáõÃÇó ³ñ¨»Éù:
¶ÆâàôÜò Òàð ¨ ²Ô´Úàôð –
¸
¸²¸àôÜ ²Ô´Úàôð - ¸³¹áõÝóÝ»ñÇ ÏáÕÙÇó ϳéáõóí³Í ³ÕµÛáõñ –ï³Õ³í³ñ øñÙ³·»ïÇ ³÷ÇÝ, ·ÛáõÕÇó 1.5 ÏÙ ÑÛáõëÇë:
¸²¸àôÜ ø²ð - - ÑñµË³ÛÇÝ É³í³ÛÇ Ù»ñϳó³Í ÑáñǽáÝ Ê³ãÇÝ ûëÇó ³ñ¨Ùáõïù,áñÁ ³é³ÝÓÇÝ Ñ³ïí³ÍÝ»ñáí ѳÛïÝÇ ¿ ´³µáõéÇÝ ù³ñ,øÇñ³ÙÇÝ ù³ñ,¶ÛáõñçáõÝ ù³ñ,¸³¹áõÝ ù³ñ, سÙáõÝ ù³ñ ³ÝáõÝÝ»ñáí:
¸²ÔÒàôîÆ ²ðºìÎàÔ , î³ËÍáõïÇ ·ÛáõÝÇ – ÎáÕµ³ÓáñÇ É»éÝ»ñÇ Ê³ãÇÝ ûëÇó ÙÇÝ㨠γñÙÇñ ø³ñ ѳïí³ÍÇ ³ñ¨ÏáÕ É»éݳɳÝç»ñÁ,áñï»Õ ¨ ·ïÝíáõÙ »Ý î³ËÍáõïÇ ³ÕµÛáõñÝ»ñÁ:
¸àȲÚÆ ´àôÈ²Ô –ï»ë Þñç³¹³ñÓÇ ³ÕµÛáõñ:
¸àÈàôÜò ´²´àô ²ðʲæ , ÷³ñ³Ë –äÕÝÓ³ù³ñÇ Ññ.-³ñ¨. µÝ³Ï³Ý ËáéáãÝ»ñÇó Ù»ÏÁ:²Ûë ´³µ³ÛÇ Ñ»ïÝáñ¹Ý»ñÁ µÝÇÏ ¶áñÇë»óÇ ´³µ³Û³ÝÝ»ñÝ »Ý `¸áÉÇ- ´³µ³-úí³Ý»ë-¶ÛáõñçÇ ,ʳã³ïñÛ³ÝÝ»ñÁ` ¸áÉÇ-´³µ³- ²é³ù»É-ʳã³ïáõñ-ºÕdz, ²éáõß³ÝÛ³ÝÝ»ñÁ,ܳ½áõÝóÝ»ñÁ,Æë³Ë³ÝÛ³ÝÝ»ñÁ,ê³ñ¹³ñÛ³ÝÝ»ñÁ : /ÐÐ ä»ï³Ï³Ý ²½·³ÛÇÝ ²ñËÇí,ü56 ó6 ·627 , ý93 ó1 ·192/
º
º¼Ü²ð²ÌÆ ²èàô – øñÙ³·»ïÇ,Ò³·³Óáñ ·»ïÇ ³ç ûųݹ³ÏÁ:êÏǽµ ¿ ³éÝáõÙ ê³éݳյÛáõñÇ / Ôáõñ÷áõÉ³Õ / ׳ÑÇ×Ý»ñÇó,Ñáë»Éáí ¹»åÇ Ñ³ñ³í Ù³Ûñ ·»ïÇÝ ¿ ÙdzÝáõÙ ¼¹ÇÝ ²ÏÝÝÇ Ùáï: ºñÏ. 1.5 ÏÙ:
ºöÜàò - ·»á¹»½Ç³Ï³Ý Ï»ï,2062 Ù,ÚáÉáõ É»é³Ý ·³·³ÃÇÝ:
ºðβð ²Ô´Úàôð - µÝ³Ï³Ý ³ÕµÛáõñ ê³ñ¹³ñÇ µáëï³ÝÇó ¹»åÇ Î³ñÙÇñ ø³ñ É»éݳɳÝçÇÝ,¸³ÕÓáõïÇ ²ñ¨ÏáÕÇ ¹»Ù ¹ÇÙ³ó:
ºðβð î²Êî²Î , Øáѳç³é – ѳݹ³Ù³ë سÙáõÝ ø³ñÇó ê³ñ¹³ñÇ µáëï³Ý ׳ݳå³ñÑÇ ³ç Ù³ëáõÙ,ʳãÇÝ çñÇ ³ç ѳïí³ÍáõÙ:
¼
¼²ð¶²ðÆ ²Ô´Úàôð - µÝ³Ï³Ý ³ÕµÛáõñ ØÇçݳéíáõÙ:
¼²ìºÜ ²Ô´Úàôð - Ô³Ññ³Ù³ÝÛ³Ý ¼³í»ÝÇ /1938-2002ÃÃ/ ÏáÕÙÇó ϳéáõóí³Í Ñáõß³ÕµÛáõñ- ï³Õ³í³ñ Ô³Ññ³Ù³ÝÇ öáùñ ËáõÃÇ Ñ³ñ³í³ÛÇÝ É³ÝçÇÝ:
¼¸ÆÜ ²ÎÜÜ - ¼³¹³Û³ÝÝ»ñÇ ÏáÕÙÇó ϳéáõóí³Í ³ÕµÛáõñ –ï³Õ³í³ñ øñÙ³·»ïÇ /Ôáõñ¹áõÝ/ ³÷ÇÝ,·ÛáõÕÇó 1ÏÙ ÑÛáõëÇë:
¼àðÆÎÆ ²Ô´Úàôð - ´³µ³Û³Ý ¼áñÇÏÇ /1964-1994ÃÃ/ ÑÇß³ï³ÏÇÝ Ï³éáõóí³Í Ñáõß³ÕµÛáõñ ÒáñÇ Ã³Õ³Ù³ëáõÙ:
¼àð²ò ´²Üæ²ð²Üàò , àôñ¹áõíÇ µáëï³ÝÝ»ñ - /²Ýí³Ý³÷áËáõÃÛáõÝÁ Ý»ñϳ۳óí³Í ¿ Áëï γé³í³ñáõÃÛ³Ý 26 û·áëïáëÇ 2010Ã-Ç N 1103 –Ü áñáßÙ³Ý/
¼àô¶²ø²ðÆ æð²Üòø – ϳéáõóí»É ¿ 1926Ã. γñÙÇñ ø³ñÇ ÓáñÇó ʳãÇÝ çáõñÁ çñ³Ýóùáí ï»Õ³÷áËí»É ¿ ÙÇÝ㨠º½Ý³ñ³ÍÇ ³éáõ ¨ û·ï³·áñÍí»É ó³Ýùë»ñÝ áõ ËáïѳñùÝ»ñÁ çñ³ñµÇ³óÝ»Éáõ ѳٳñ:
¼àô¶²ø²ð , ¼áõÛ· ù³ñ , Ôáß³ù³ñ – äÇÍÇ ËáõÃÇó ѳñ³í, ÎáÕµ³ÓáñÇ É»éÝ»ñÇ Ñ³ñ³í ³ñ¨»ÉÛ³Ý ëïáñáïÝ»ñÇÝ ÷éí³Í ѳݹ³Ù³ë, ʳãÇÝ úë ëñµ³í³ÛñÇ Ñ³ñ¨³ÝáõÃÛ³Ùµ:
¼ÆÈàôÜìºÔÆ Ö²Î²î – ÚáÉáõ É»é³Ý ³ñ¨ÙïÛ³Ý ·³·³Ã³Ù»ñÓ É³ÝçÁ:ØÇÝã ÏáÉ»ÏïÇí³óáõÙ`1929-1930Ãà . ²¹áõÝó ¼ÇÉ÷áõÕ³ñÇ ë»÷³Ï³Ý í³ñ»É³ÑáÕÝ ¿ »Õ»É,Ýñ³ ³ÝáõÝáí ¿É ÏáãíáõÙ ¿:
¾
¾Þ²ØºÚ¸²Ü – ï»ë Æßáó É»é:
Â
²ø ²Ô´Úàôð - µÝ³Ï³Ý ³ÕµÛáõñ î³ï³ëÏáõïÇ Ñ³Ý¹³Ù³ëáõÙ:
²ìȲ âÊàôð - ï»ë ä³ñÏ»Ý
Æ
Æð²´²ê ä²Îºð – ѳݹ³Ù³ë ÚáÉáõ É»é³Ý ³ñ¨ÙïÛ³Ý ëïáñáïÇÝ:ØÇÝ㨠ï»Õ³Ù³ëÇ Ù»ÉÇáñ³ódzÝ` 20-ñ¹ ¹³ñÇ 80-³Ï³Ý ÃÃ. ³Ûëï»Õ å³Ñå³Ýí»É ¿ÇÝ ÑÇÝ µÝ³Ï³í³ÛñÇ Ùݳóáñ¹Ý»ñ,ѳí³Ý³µ³ñ ²ñ³µ³Ï³Ý ïÇñ³å»ïáõÃÛ³Ý Å³Ù³Ý³Ï³Ý»ñÇó,³Û¹ »Ý íϳÛáõÙ ï»Õ³Ù³ëÇ ³ÝáõÝÁ`Æñ³µ³ë å³Ï»ñ,²ñ³µÝ»ñÇ å³Ï»ñ-³í»ñ³ÏÝ»ñÇ Ùݳóáñ¹Ý»ñ:²Ï³Ý³ï»ëÝ»ñÇ íϳÛáõÃÛ³Ùµ,³Ûëï»Õ ³ÝÁÝûéÝ»ÉÇ íÇÙ³·Çñ ³ñӳݳ·ñáõÃÛ³Ùµ ù³ñ ¿ »Õ»É:
Æð²ÌÆ î²Êî – Ù³ñ·³·»ïÇÝ øñÙ³·»ïÇ ³ç ³÷ÇÝ , ²÷ÇÝ ù³ñÇ ¹ÇÙ³ó:
ÆÞàò Ⱥè ,¾ß³Ù»Û¹³Ý – É»éݳ½³Ý·í³Í Ò³·³ÓáñÇ É»éÝ»ñáõÙ,²ÏÝ»ñÇó 1.5 ÏÙ ³ñ¨Ùáõïù:
È
ȲêîÆÊàô – É»é /1535Ù / êÛáõÝÇùÇ Ù³ñ½áõÙ, êÛáõÝÇùÇ Ññµ. µ³ñÓñ³í³Ý¹³ÏáõÙ,¶áñÇë ù³Õ³ùÇ Ññ. ³ñÙ. Ù³ëáõÙ:
ȲÈàô вܸ - Ù³ñ·³·»ïÇÝ ÎÛ³Éáõ ËáõÃÇ ó ÑÛáõëÇë- ³ñ¨»Éù:гٳӳÛÝ º.ȳɳ۳ÝÇ Ñ³Õáñ¹³·ñáõÃÛ³Ý`Ø»ÉÇù Ðáõë»ÇÝÛ³ÝÝ»ñÇ ïáÑÙÁ ³é³ç³ó»É ¿ ÑÇÝ ¶áñÇë»óÇ Ëáç³ È³½³ñÇ /Ô³½³ñÇ/ áñ¹Ç ȳɳÛÇó: ì»ñÇß»ÝÇ ëµ. ÐéÇ÷ëÇÙ» »Ï»Õ»óáõ µ³ÏáõÙ å³Ñå³Ýí»É ¿ ³Ûë ȳɳÛÇ ï³å³Ý³ù³ñÁ. §²Úê ¾ вܶÆêî ȲÈàôÜ Âì èÖδ¦: /1713Ã/ :²ÝϳëϳÍ, ѳݹ³Ù³ëÁ ÏñáõÙ ¿ Ø»ÍÝ Ø»ÉÇù úѳÝÇ å³å` ȳÉÇ ³ÝáõÝÁ:
Ê
ʲ¼²¼Æ вܸ - ѳݹ êÛáõÝÇùÇ Ù³ñ½áõÙ, îáéá½Çë³ñ É»éÝ»ñÇ ÑÛáõëÇë³ÛÇÝ Ù³ëáõÙ, ì»ñÇß»ÝÇó 4 ÏÙ Ñë.-³ñ¨.:
ʲâ²îàôðÆ øºðÌºð – Å³Ûé³ÛÇÝ Ù»ñϳóáõÙÝ»ñ îáéá½Çë³ñÇ Ñ³ñ³í³ÛÇÝ ëïáñáïÝ»ñÇÝ:
ʲâÆÜ úê – ÎáÕµ³ÓáñÇ É»éÝ»ñÇ Ñ³ñ³í³ÛÇÝ í»ñçáõÛÃÇ Å³Ûé³µ»ÏáñÝ»ñÇ Ù»ç ÷áñí³Í,ÇëÏ ³í»ÉÇ Ñ³í³Ý³Ï³Ý ¿ ,µÝ³Ï³Ý ù³ñ³Ûñ –ëñµ³í³Ûñ: ²í³Ý¹áõÃÛáõÝÁ å³ïÙáõÙ ¿ ,áñ ³Ûëï»Õ ï³ñÇÝ»ñ ß³ñáõÝ³Ï ×·Ý»É ¿ Ø»ÍÝ ø»ñÃáճѳÛñ Øáíë»ë Êáñ»Ý³óÇÝ /5-ñ¹ ¹./
ʲêöàð – ÙÇçÉ»éݳÛÇÝ Ñ³Ý¹³Ù³ë Ò³·»ÓáñÇ ÑáíÇïÇ ÑÛáõëÇë-³ñ¨»ÉùáõÙ:
ʲêöàðÆ ²Ô´Úàôð - µÝ³Ï³Ý ³ÕµÛáõñ ʳë÷áñáõÙ: îáéá½Û³ÝÝ»ñÇ ÏáÕÙÇó í»ñ³Ï³éáõóí»É ¨ µ³ñ»Ï³ñ·í»É ¿ Ç ÑÇß³ï³Ï ê»ñÛáų ¨ ÈÛáõ¹ÙÇɳ îáéá½Û³ÝÝ»ñÇ:
ʲêöàðÆ ²Ô´Úàôð - µÝ³Ï³Ý ³ÕµÛáõñ ʳë÷áñáõÙ: îáéá½Û³ÝÝ»ñÇ ÏáÕÙÇó í»ñ³Ï³éáõóí»É ¨ µ³ñ»Ï³ñ·í»É ¿ Ç ÑÇß³ï³Ï ê»ñÛáų ¨ ÈÛáõ¹ÙÇɳ îáéá½Û³ÝÝ»ñÇ:
ʺܲê²ð , Ø»ÅÉáõÙÇÛáõñï – É»é /2196Ù/ êÛáõÝÇùÇ Ù³ñ½áõÙ, êÛáõÝÇùÇ Ññµ. µ³ñÓñ³í³Ý¹³ÏáõÙ,ø³ñ³ß»Ý ·»ïÇ ³ç³÷ÝÛ³ÏáõÙ,ì»ñÇß»Ý ·ÛáõÕÇó 3 ÏÙ Ñë.-³ñ¨»Éù: /²Ýí³Ý³÷áËáõÃÛáõÝÁ Ý»ñϳ۳óí³Í ¿ Áëï γé³í³ñáõÃÛ³Ý 26 û·áëïáëÇ 2010Ã-Ç N 1103 –Ü áñáßÙ³Ý/
Êàð Òàð -²Õáóù³ñÇ ¨ æ³í³ÑÇñÇ É»éÝ»ñÁ Çñ³ñÇó µ³Å³ÝáÕ Óáñ³Ï,áñÇ Ï»ÝïñáÝáõÙ í»ñ ¿ ËáÛ³ÝáõÙ Ñëϳ ųÛé³ÛÇÝ Ù»ñϳóáõÙ:
ÊàôÂÆê²ð – É»é / 2256Ù / êÛáõÝÇùÇ Ù³ñ½áõÙ, êÛáõÝÇùÇ Ññµ. µ³ñÓñ³í³Ý¹³ÏáõÙ, Ò³·»ÓáñÇ É»éÝ»ñáõÙ, ²ÏÝ»ñÇó 1.5 Ï٠ѳñ³í:
ÊàôèàôÐ²î – ÙÇçÉ»éݳÛÇÝ Ã³Ùùáó` É»éݳÝóù æ³í³ÑÇñÇ ¨ ÚáÉáõ É»éÝ»ñÇ ÙÇç¨:
Ì
̲ΠøºðÌ –
ÌÆÈÆβ öàê , ÂÆöÆÜ Òàð -äáõ½ïÇ ë³ñÇ ¨ ÖÕ³Í ù³ñÇ ÙÇç¨ ÁÝÏ³Í Ñ³ïí³ÍÁ` ÙÇÝ㨠î»ñï»ñÇ ³éáõ:
Î
βðØÆð ø²ðÆ Òàð , Ô³ñ³ÉáõË , ØÃݳÓáñ – ÙÇçÉ»éݳÛÇÝ ÑáíÇï ÎáÕµ³ÓáñÇ É»éÝ»ñÇ ¨ ²ÏÝ»ñÇ µ³ñÓñÉ»éݳÛÇÝ ë³ñ³í³Ý¹Ç ÙÇç¨:Ø»ñϳó³Í ϳñÙñ³·áñß Ññ³µË³ÛÇÝ É³í³Ý»ñÇ ·áõÛÝÇó ¿É ëï³ó»É ¿ ³ÝáõÝÁ: ØÇÝ㨠19-ñ¹ ¹³ñÇ 2-ñ¹ Ï»ë»ñÁ ³Ûë ï»Õ³Ù³ëÁ Ã³í ³Ýï³éÝ»ñáí ¿ å³ïí³Í »Õ»É ¨ ϳñÍÇùÝ»ñ Ï³Ý , áñ ². ´³ÏáõÝóÇ ÑÇß³ï³Ï³Í §ØÃݳÓáñ¦-Á Ñ»Ýó ³Ûëï»Õ ¿ »Õ»É:
ÎÚ²Èàô Êàô - µÉñ³Ï ê³É ûç³ËÇó ÑÛáõëÇë- ³ñ¨»Éù:
ÎÚàôöºð – Ñݳ·áõÛÝ µÝ³Ï³ï»ÕÇ ì»ñÇß»ÝÇ Ñ³ñ³í-³ñ¨ÙïÛ³Ý Ù³ëáõÙ, ì³ñ³ñ³ÏÝÇ 3-ñ¹ ¹³ñ³í³Ý¹Ç íñ³, Ò³·³Óáñ É»éݳµ³½áõÏÇ ³Ýï³é³å³ï ɳÝçÇ ëïáñáïÇÝ: ²Ûëï»Õ ѳÛïݳµ»ñí»É »Ý ù³ñ³ñÏÕ³ÛÇÝ ¹³Ùµ³ñ³ÝÝ»ñ, å³Ñå³Ýí»É »Ý ÏÇÏÉáåÛ³Ý µ»ñ¹Ç Ùݳóáñ¹Ý»ñ: ²ÝáõÝÝ ³é³ç³ó»É ¿ ѳí³Ý³µ³ñ §ÏÛ³÷¦ µ³éÇó:
κèÆÜæ - ³Ýï³éÇ Ñë.-³ñÙ. Í»ñç³íáñáõÃÛáõÝÁ, ³Ýï³éÁ Ã÷áõïÝ»ñÇó µ³Å³ÝáÕ ë³ÑÙ³ÝÁ:
ÎÆÈÆäàôÜÆ ÌÚàð , ¶³ÛɳµáõÝÇ Óáñ – Óáñ³Ï îáéá½Çë³ñÇ Ñ³ñ³í³ÛÇÝ ëïáñáïÇÝ: Ò·íáõÙ ¿ ʳã³ïáõñÇ ù»ñÍ»ñÇó ¹»åÇ ÑÛáõëÇë- ³ñ¨Ùáõïù:
ÎÌÎÀвð , ÎÁ½ÏÁѳñ - µÉáõñ îáéá½Çë³ñÇ Ñ³ñ³í³ÛÇÝ ëïáñáïÇÝ,·ÛáõÕÇó 4 ÏÙ ÑÛáõëÇë-³ñ¨Ùáõïù: гí³Ý³µ³ñ ³ÝáõÝÝ ³é³ç³ó»É ¿ §Ï³Ûͳϳѳñ¦ µ³éÇ Ó³ÛݳíáñÝ»ñÇ ëÕÙ³Ý Ñ»ï¨³Ýùáí` ϳÛͳϳѳñ-ϻͳϳѳñ- ÏÍÏѳñ:
ÎàÔ´²ÒàðÆ Èºèܺð , Ôáõ½Çë³ñ – É»éÝ»ñ êÛáõÝÇùÇ Ù³ñ½áõÙ, êÛáõÝÇùÇ Ññµ. µ³ñÓñ³í³Ý¹³ÏáõÙ,²ÏÝ»ñÇó 3 ÏÙ ÑÛáõëÇë- ³ñ¨Ùáõïù: ²é³í»É³·áõÛÝ µ³ñÓñáõÃÛáõÝÁ ØÇݳë³Ýóë³ñ É»éÝ ¿` 2976: /²Ýí³Ý³÷áËáõÃÛáõÝÁ Ý»ñϳ۳óí³Í ¿ Áëï γé³í³ñáõÃÛ³Ý 26 û·áëïáëÇ 2010Ã-Ç N 1103 –Ü áñáßÙ³Ý/
Îàê ø²ð - ï»ë ²Õáóù³ñ:
ÎîðàòÆ Ð²Ü¸ , ²µáñïÇ Õ³É³Õ –áñå»ë Ñݳ¹³ñÛ³Ý ÑáÕ³ÛÇÝ Ï³éáõÛóÇ ïÇå ³ÛÝ Çñ»ÝÇó Ý»ñϳ۳óÝáõÙ ¿ ïÇåÇÏ §Ñ»Ýç¦ ,áõÝÇ ûí³É³Ó¨ Ññ³å³ñ³Ï 40 Ù ïñ³Ù³·Íáí, ßñç³å³ïí³Í ¿ ÑáÕ³ÃÙµáí, ÇëÏ ÑáÕ³ÃÙµ»ñÇ íñ³ µ³óí³Í »Ý 4 »Éù»ñ,áñáÝù ×ß·ñïáñ»Ý ÏáÕÙÝáñáßí³Í »Ý ÑáñǽáÝÇ ÏáÕÙ»ñÇ Ýϳïٳٵ: /²Ýí³Ý³÷áËáõÃÛáõÝÁ Ý»ñϳ۳óí³Í ¿ Áëï γé³í³ñáõÃÛ³Ý 26 û·áëïáëÇ 2010Ã-Ç N 1103 –Ü áñáßÙ³Ý/
Ð
вÚðàôØ ²Ô´Úàôð – Ðáõß³ÕµÛáõñ-ï³Õ³í³ñ øñÙ³·»ïÇ ³÷ÇÝ,ì»ñÇß»ÝÇó 1 ÏÙ ÑÛáõëÇë:γéáõó»É ¿ ¶³·ÇÏ ºñí³Ý¹Ç гÛñáõÙÛ³ÝÁ:
вê²Ê²ÜÆ ²Ô´Úàôð - µÝ³Ï³Ý ³ÕµÛáõñ Ô³Ññ³Ù³ÝÇ öáùñ ËáõÃÇó ³ñ¨Ùáõïù:Ødzóí³Í ¿ ·ÛáõÕÇ çñ³Ù³ï³Ï³ñ³ñÙ³Ý ó³ÝóÇÝ:
вÚβÚÆ ²Ô´Úàôð -¸³çáõÝó гÛÏÇ /1965-1993ÃÃ/ ÑÇß³ï³ÏÇÝ Ï³éáõóí³Í Ñáõß³ÕµÛáõñ àñë³ÓáñáõÙ:
вÎà´ ²Ô´Úàôð - µÝ³Ï³Ý ³ÕµÛáõñ ÚáÉáõ É»é³Ý ³ñ¨ÙïÛ³Ý ëïáñáïÇÝ:êå³ë³ñÏáõÙ ¿ ÒáñÇ Ã³Õ³Ù³ëÇÝ: ²Ûë çñ³·ÍÇó »Ý çáõñ í»ñóÝáõ٠ݳ¨ ²çáÛÇ, ìɳ¹ÇÏÇ, ÌÇÉ»ñÇ, ¸³¹áõ, ¼¹Ç ³ÕµÛáõñÝ»ñÁ: ÎñáõÙ ¿ Þ³ÉáõÝóÝ»ñÇ Ý³Ñ³å»ï гÏáµÇ /18-ñ¹ ¹³ñ/ ³ÝáõÝÁ: гñ³ÏÇó ï³ñ³ÍùÇ ë»÷³Ï³Ý³ï»ñÁ ÙÇÝã¨1929à »Õ»É ¿ Þ³ÉáõÝó ê³ñ·ÇëÁ:
вܴ²¸² ´ºð¸ - ï»ë Ò³·³ÓáñÇ µ»ñ¹:
вܸ²´Èàôð , äáõ½ïÇ ë³ñ, ÔáõñáõÕ³ ó÷³ - É»éݳ·³·³Ã Ò³·³ÓáñÇ É»éÝ»ñáõÙ, ²ÏÝ»ñÇó 1 ÏÙ ³ñ¨Ùáõïù: /²Ýí³Ý³÷áËáõÃÛáõÝÁ Ý»ñϳ۳óí³Í ¿ Áëï γé³í³ñáõÃÛ³Ý 26 û·áëïáëÇ 2010Ã-Ç N 1103 –Ü áñáßÙ³Ý/
ÐàôÞ²ðÒ²Ü – 2-ñ¹ гٳß˳ñѳÛÇÝ å³ï»ñ³½ÙáõÙ ½áÑí³Í ì»ñÇß»ÝóÇ é³½ÙÇÏÝ»ñÇ ÑÇß³ï³ÏÇÝ Ï³éáõóí³Í Ñáõ߳ѳٳÉÇñ: Ö³ñï. ´³Õ¹³ë³ñ ²ñ½áõÙ³ÝÛ³Ý, ù³Ý¹³Ï³·áñÍ` ²ßáï ¸³¹áõÝó :
Ò
Ò²¶²ÒàðÆ ´ºð¸ , гݵ³¹³ µ»ñ¹ - êÛáõÝÇùÇ Ý߳ݳíáñ µ»ñ¹»ñÇó Ù»ÏÁ, ·ïÝíáõÙ ¿ ·ÛáõÕÇó ³ÝÙÇç³å»ë ÑÛáõëÇë, §ÔÉÇù»ñͦ Ïáãí³Í ï»Õ³Ù³ëáõÙ:ä³Ñå³Ýí»É »Ý µ»ñ¹³å³ñëåÇ ³í»ÉÇ ù³Ý 60 Ù Ùݳóáñ¹Ý»ñ: êï. úñµ»ÉÛ³ÝÇ íϳÛáõÃÛ³Ùµ ³ÛÝ Ï³éáõó»É ¿ êÛáõÝÛ³ó Ò³· ܳѳå»ïÁ` Ý. ø. 2-ñ¹ ѳ½³ñ³ÙÛ³ÏÇ ëϽµÇÝ:
Ò²¶²Òà𠶺î ,Ôáõñ¹áõÝ ·»ï – ï»ë øñÙ³·»ï:
Ò²¶ºÒàðÆ Èºèܺð - Ø»Í Æß˳ݳë³ñÇ É»éݳ½³Ý·í³ÍÇó ¹»åÇ Ñ³ñ³í -³ñ¨»Éù Ó·íáÕ É»éݳµ³½áõÏ , áñï»ÕÇó ëÏǽµ ¿ ³éÝáõÙ ì³ñ³ñ³ÏÝ ·»ïÁ:Ò³·»ÓáñÇ É»éݳɳÝç»ñáí ¿ Ó·íáõÙ 10 –ñ¹ ¹³ñáõ٠ϳéáõóí³Í î»ñï»ñÇ ³éáõÝ:
Ô
Ô²ÂðÔ²Ü - ï»ë ²Õáóù³ñÇ É»éݳÝóù:
Բ𲠶ÚàÈ – ï»ë ê¨ ÉÇ×:
Ô²¼Æ ¶ÚàÈ – ï»ë ê³·³ÉÇ×:
Ô²¼²ÊÆ âÆØ²Ü – ï»ë سñ·³Ñ³Ý¹:
Ô²Ðð²Ø²ÜÆ Êàô - µÉáõñÝ»ñ º½Ý³ñ³ÍÇ ³éíÇó ³ñ¨Ùáõïù: ¶áÛáõÃÛáõÝ áõÝÇ »ñÏáõ ËáõÃ` Ô³Ññ³Ù³ÝÇ Ø»Í ¨ Ô³Ññ³Ù³ÝÇ öáùñ: ²Ýí³Ý³¹ÇñÝ ¿ ¼ÇÉýáõÕ³ñÛ³Ý Ô³Ññ³Ù³ÝÁ /1840-1907ÃÃ/:
Ô²Ðð²Ø²ÜÆ ÐàÔ , Êáçáõ/¶³éÝÇÏ î³ïÇÝóÛ³Ý/ ÑáÕ –í³ñ»É³ÑáÕ øñÙ³·»ïÇ ³÷ÇÝ,س¹áõ /سñïÇñáë ´³µ³Û³Ý/ ÑáÕÇó µ³Å³ÝíáõÙ ¿ ì»ñÇß»Ý –Êá½Ý³í³ñ ׳ݳå³ñÑáí:
Ô²Ø²Ü êàð -÷áùñÇÏ Óáñ³Ï Æñ³ÍÇÝ ï³ËïÇ Ñ³ñ¨³ÝáõÃÛ³Ùµ:
Ô²ð²ÈÊÆ ²Ô´Úàôð – ï»ë ØÃݳÓáñÇ ³ÕµÛáõñ:
Ô²ð²Ê²ÜÆ îàôÜ – ßÇÝáõÃÛáõÝÁ ϳéáõóí»É 1681Ã.:γٳñ³Ï³å ¹³ñå³ëÇ ÙáõïùÇ µ³ñ³íáñÇÝ Ï³ »ñÏáõ ïáÕ ³ñӳݳ·ñáõÃÛáõÝ. § βزÆÜ ²Ú ºê äÆܺ²ÂÆ àð¸Æ ØÊƲðê ºÆ ÎºÜ²ÎÆòÜ ÆØ ¼²Ü²¼²ÜÜ ÞÆÜºÈ îÀÆÆÜø ¼²Úê ²Ø²ð²Âê Æ ì²ÚºÈàôØÜ àð¸àÚ ØºðàÚ Ô²ð²Ê²ÜÆÜ:ÂìÆÜ: èÖÈ-¦: ä³ïÙ³Ùß³ÏáõóÛÇÝ ³Ûë ÏáÃáÕÇ Ý»ñϳÛÇë ï»ñ»ñÁ` ²ñ½áõÙ³ÝÛ³Ý »Õµ³ÛñÝ»ñÁ, ³ÛÝ í»ñ³Ï³éáõó»É »Ý áñå»ë ѳݹÇëáõÃÛáõÝÝ»ñÇ ëñ³Ñ:
ÔÈìÆܸ²ð² - ´»ñ¹³Óáñ – ê³¹ÕÇÝ ÉÇ×-çñ³Ýµ³ñ ï³ÝáÕ çñ³ÝóùÇó ѳñ³íÙÇÝã¨ Ø»Í ·»ï ÁÝÏ³Í Ñ³ïí³ÍÁ: ²Ûëï»Õ å³Ñå³Ýí»É ¿ Ñݳ¹³ñÛ³Ý µ»ñ¹Ç Ùݳóáñ¹Ý»ñ,áñÇó ¨ ï»Õ³Ýí³Ý µ³ó³ïñáõÃÛáõÝÁ` ´»ñ¹³Óáñ:
ÔÈÆøºðÌ – ï»ë ´»ñ¹³ù³ñ:
ÔàÞ²ø²ð – ï»ë ¼áõ·³ù³ñ,¼áõÛ· ù³ñ:
ÔàôØÈàôî – ѳݹ³Ù³ë è³µ³ó µ³Ï»ñáõÙ. ï»ë Æñ³µ³ë å³Ï»ñ:
Ôàôð¸àôÜ ¶ºî – ï»ë øñÙ³·»ï:
ÔàôðöàôÈ²Ô – ï»ë ê³éݳյÛáõñ:
ÔàôðàôÔ² ²ö² - ï»ë гݹ³µÉáõñ:
Ö
ÖÔ²Ìø²ð – ѳۻñ»Ý ³ñӳݳ·ñáõÃÛ³Ùµ Ñëϳ ųÛé³µ»Ïáñ Ò³·³ÓáñÇ É»éݳµ³½áõÏÇ »½ñÇÝ , ³ÛÝ í³ÛñáõÙ , áñï»ÕÇó §î»ñï»ñÇ ³éáõ¦ Ïáãí³Í çñ³ÝóùÁ ßñçíáõÙ ¿ ¹»åÇ ºé³µÉñÇ ë³ñ³Ñ³ñÃ: ²ñӳݳ·ñáõÃÛáõÝÇó »ñ¨áõÙ ¿, áñ ųٳݳÏÇ ÁÝóóùáõÙ çñ³ÝóùÁ ˳÷³Ýí»É ¿, ¨ 1294Ã. î³Ã¨Ç ÐáíѳÝÝ»ë »åÇëÏáåáëÁ ÏñÏÇÝ Ýáñá·»É ¿ ³ÛÝ : гۻñ»Ý ³ñӳݳ·ñáõÃÛáõÝÇó í»ñ ϳ »ñÏáõ ïáÕ ³ñ³µ»ñ»ÝÇÝ ÝÙ³ÝíáÕ ï³é»ñáí ÙÇ ³ÛÉ ³ñӳݳ·ñáõÃÛáõÝ ¨ë:سëݳ·»ïÝ»ñÇ Ý³ËÝ³Ï³Ý Ï³ñÍÇùáí ³ÛÝ áõß ßñç³ÝÇ /7-ñ¹ ¹./ å³Ñɳí»ñ»Ý ¿:
Ú²ØÆ ÚàðàôØ ¾ð Âì. :âʶ: ºê îð Úàвܾê βزÆÜ ²Ú ºÆ ²Ô²ÆÂÆÆø ÐයÆàð вÆð ÆØà îºð вÚð²äºî² î²ð² ¼æàôðê ì²ð²ð²Î²Ü Æ ì²ð¸àôîÜ . ¼àð ²Ì²ä²îÆÆ ºÆ ÐයÆàð îºð Ú²Îà´ ¶Üº²È ¾ð ºÆ î²ðº²È ´²¼àôØ ²Þʲîàô´ ºÆ ²ð¸º²Ø´ø. ¼Ê²ö²Üº²ÈÜ Æ ´²¼àôØ ²Ø²Ü²Î²ò ÎðÎÆÜ Üàðයò²ø ÚÆÞ²î²Î غ¼ ºÆ ܲÊܺ²ò غðàÚ, àðø вܸÆäÆø ê´ ºððàð¸àôºܴ ÚÆÞºòºø Æ øê:
ê.´³ñËáõ¹³ñÛ³Ý,¸Çí³Ý Ñ³Û íÇÙ³·ñáõÃÛ³Ý,åñ.2 ºñ¨³Ý, 1960, ¿ç 78:
ÖàôÐîàôÜ ÔàôðàôÔ -
ÖÔ²òÆÜ ÒàðÆ ²Ô´Úàôð – Ð³ÏáµÇ ³ÕµÛáõñÇ ¹ÇÙ³óÇ ³ÕµÛáõñÁ:гñ³ÏÇó ï³ñ³ÍùÁ ÏáãíáõÙ ¿ ÖÕ³óÇ Óáñ:²Ûë ³ÕµÛáõñÁ í»ñ³Ï³éáõó»Éáõ ³ß˳ï³ÝùÝ»ñ »Ý ϳï³ñ»É ·ÛáõÕÇ 1930à ÍÝí³Í ÙÇ ËáõÙµ ÁÝÏ»ñÝ»ñ:
Ø
ز¸àô ÐàÔ – í³ñ»É³ÑáÕ /2ѳ/ ÚáÉáõ É»é³Ý ³ñÙ. ëïáñáïÇÝ: ÎáãíáõÙ ¿ ¶Ûáõñçáõ س¹áõ ,سñïÇñáë ´³µ³Û³ÝÇ /1881-1933ÃÃ./ ³ÝáõÝáí:
زØàô ø²ð - - ÑñµË³ÛÇÝ É³í³ÛÇ Ù»ñϳó³Í ÑáñǽáÝ Ê³ãÇÝ ûëÇó ³ñ¨Ùáõïù,áñÁ ³é³ÝÓÇÝ Ñ³ïí³ÍÝ»ñáí ѳÛïÝÇ ¿ ´³µáõéÇÝ ù³ñ,øÇñ³ÙÇÝ ù³ñ,¶ÛáõñçáõÝ ù³ñ,¸³¹áõÝ ù³ñ, سÙáõÝ ù³ñ ³ÝáõÝÝ»ñáí:
زܶàô öàê – ѳݹ³Ù³ë ²ÏÝ»ñÇ ë³ñ³í³Ý¹ ï³ÝáÕ ×³Ý³å³ñÑÇ ³é³çÇÝ ßñç³¹³ñÓÇ ¨ ¶Ûáõñçáõ Ù³ñ·Ç ÙÇç¨:
زð¶²Ð²Ü¸ , Ô³½³ËÇ ãÇÙ³Ý – ÙÇçÉ»éݳÛÇÝ Ñ³Ý¹³Ù³ë ê³Ý¹»ñÇ ¨ àñë³ÓáñÇ ÙÇç¨:/²Ýí³Ý³÷áËáõÃÛáõÝÁ Ý»ñϳ۳óí³Í ¿ Áëï γé³í³ñáõÃÛ³Ý 26 û·áëïáëÇ 2010Ã-Ç N 1103 –Ü áñáßÙ³Ý/
ØºÌ ²Ô´Úàôð - ·ïÝíáõÙ ¿ ·ÛáõÕÇó 1 ÏÙ ÑÛáõëÇë,áñï»ÕÇó í»ñóíáõÙ ¿ ì»ñÇß»ÝÇ çñ³Ù³ï³Ï³ñ³ñÙ³Ý Ù»Í Ù³ëÁ:
ØºÌ ²ðºìÎàÔ , Ø»Í ·ÛáõÝÇ – ï³ñ³ÍíáõÙ ¿ ÎáÕµ³ÓáñÇ É»éÝ»ñÇ Ñ³ñ³í³Ñ³Û³ó ɳÝç»ñÇÝ:
ØºÌ ÆÞʲܲê²ð – É»é /3550Ù/ ÐÐ êÛáõÝÇùÇ Ù³ñ½Ç ¨ ÈÔÐ ë³Ñٳݳ·ÉËÇÝ,êÛáõÝÇùÇ µ³ñÓñ³í³Ý¹³ÏáõÙ, ê¨ É×Çó ѳñ³í ³ñ¨Ùáõïù,Üáñ³í³Ý ·ÛáõÕÇó 9 ÏÙ ÑÛáõëÇë ³ñ¨»Éù. /êáõñµ úѳݻë /:
ØºÌ Ê²â – ëñµ³í³Ûñ Ø»Í Æß˳ݳë³ñÇ ·³·³ÃÇÝ: ì»ñÇß»Ýáõ٠ѳÛïÝÇ ¿ ݳ¨ ê³ñÇ êáõñµ ì³Ý»ë ³ÝáõÝáí:
ØºÌ ø²ð - §·ïÝíáõÙ Ò³·»Óáñ ë³ñÇ íñ³:î³ñí³ Ù»ç »ñÏáõ ³ÙÇë ³Û¹ ù³ñÇ íñ³ ³ñ¨ ãÇ ÁÝÏÝáõÙ¦: / È.ê³Ñ³ÏÛ³Ý, ²ÏÝ»ñÇ å³ïÙáõÃÛáõÝ, ºñ¨³Ý, 2000, ¿ç 34:/
ØºÌ ø²ð²¶ÈàôÊ – É»é /2151Ù/ êÛáõÝÇùÇ Ù³ñ½áõÙ, êÛáõÝÇùÇ Ññµ. µ³ñÓñ³í³Ý¹³ÏáõÙ,ì»ñÇß»ÝÇó 4.5 ÏÙ ÑÛáõëÇë ³ñ¨»Éù:
ØÞܲè , ØÇçݳéáõ -»ñÏáõ Óáñ³ÏÝ»ñáí Ù³ëݳïí³Í ѳݹ³Ù³ë êåÇï³Ï ù³ñ³÷Ç ¨ àëϳÝÇ ³ñ¨¹»ÙÇ ÙÇã¨:
ØÂܲÒàð – ï»ë γñÙÇñ ù³ñÇ Óáñ:
ØÂܲÒàðÆ ²Ô´Úàôð - µÝ³Ï³Ý ³ÕµÛáõñ γñÙÇñ ù³ñÇ ÓáñáõÙ:
ØÆâÆ ²èàô – øñÙ³·»ïÇ ³ç ûųݹ³ÏÁ:
ØÆâÆ ²èìÆ ²Ô´Úàôð , ²Ù»Ý³·»ïÇ ³ÕµÛáõñ - µÝ³Ï³Ý ³ÕµÛáõñ ØÇãÇ ³éíáõÙ ,í»ñ³Ï³éáõóí³Í ìáÉá¹Ç³ ØÇݳëÛ³ÝÇ` ²Ù»Ý³·»ïÇ ÑÇß³ï³ÏÇÝ:
ØàôÔ¸àôêàô ÊàôÂ, Òàð, ÒàðÆ ²Ô´Úàôð - ·ïÝíáõÙ ¿ سÙáõÝ ù³ñÇó ÑÛáõëÇë, ¶ÇãáõÝó ÓáñÇ Ñ³ñ¨³ÝáõÃÛ³Ùµ:
ØÆêðàô ÐàÔ – í³ñ»É³ÑáÕ ²Õáóù³ñÇ Ñ³ñ³í³ÛÇÝ ëïáñáïÇÝ:
Ú
Ú²ÊÞàôÜ ²ðÊ – ï»ë ¶»Õ³éáõ:
Ú¾ÈÆ ¸ðàôÜø ,Ú¿ÉÇ ·Û³¹áõÏ – óÙùáó, É»éݳÝóù ÚáÉáõ É»é³Ý ¨ äÕÝÓ³ù³ñÇ ÙÇã¨:
ÚàÈàô Ⱥè , ÚáÉáõ Õáõ½Ç, º÷Ýáó É»é, ¶³éݳù³ß - ·ïÝíáõÙ ¿ ·-Ç Ñë.-³ñ¨. Ù³ëáõÙ: λÝïñáÝ³Ï³Ý ·³·³ÃÇ µ³ñÓñáõÃÛáõÝÁ 2062 Ù ¿ : ØÇÝã ·ÛáõÕÙ»ù»Ý³Û³óÙ³Ý Å³Ù³Ý³Ï³ßñç³Ý ³ÛÝ ³ÙµáÕçáíÇÝ ëïáñáïÇó ·³·³Ã Ñ»ñÏí»É ¿: È»éÁ ÏáãíáõÙ ¿ ¶áñÇëáõ٠ѳÛïÝÇ ÚáÉÛ³ÝÝ»ñÇ Ý³Ë³Ñáñ` ÚáÉÇÇ /17-ñ¹ ¹./ ³ÝáõÝáí:
ÚàÈàô ÔàôðàôÔ – ï»ë âáñáõï:
ÚàÈàô ²Ô´Úàôð - µÝ³Ï³Ý ³ÕµÛáõñ âáñáõïáõÙ:
ÚàôÔ²è²î ²ðºìÎàÔ , Ú³ÕÉÇ ·ÛáõÝÇ - Ù³ñ·³·»ïÇÝ ê³éݳյÛáõñÇ Ñ³Ý¹³Ù³ëÇó êåÇï³Ï ù³ñ³÷ ÁÝÏ³Í Ñ³ïí³ÍáõÙ:гÛïÝÇ ¿ ÑÛáõóÉÇ ³ñáï³í³Ûñ»ñáí, áñï»ÕÇó ¨ ³ÝáõÝÁ:
ÚðÔ²ÜÆ úê – êåÇï³Ï ù³ñ³÷Ç ÑÛáõëÇë³Ñ³Û³ó ɳÝç»ñÁ:
Ü
ÜÎàôÔ – É»é /2561 Ù/ êÛáõÝÇùÇ Ù³ñ½áõÙ, êÛáõÝÇùÇ Ññµ. µ³ñÓñ³í³Ý¹³ÏáõÙ, Ø»Í ·»ïÇ Ó³Ë³÷ÝÛ³ÏáõÙ, ²ÏÝ»ñ ·ÛáõÕÇó 3.5 ÏÙ Ñë.-³ñÙ.:
Ü´²ÂÆ Êàô - µÉáõñ ²Õáóù³ñÇ Ñ³ñ³í³ÛÇÝ É³ÝçÇÝ:
Þ
Þ²ÐÜàô´²ðÆ Êàô , Þݵ³ñÇ Ëáõà - ï³ñ³ÍíáõÙ ¿ Ø»Í ·»ïÇ áõ ʳãÇ çñÇ çñ³Ë³éÝáõñ¹Çó ÙÇÝ㨠ØáõÕ¹áõëáõ Ëáõà ÁÝÏ³Í Ñ³ïí³ÍáõÙ:
Þ²Èàô ²Ô´Úàôð ,²ñ³Ûáõñ¹Ç ³ÕµÛáõñ - µÝ³Ï³Ý ³ÕµÛáõñ ²ñ³ïáõÝ ùáã³ï»ÕÇáõÙ:
Þ²Èàô ÐàÔºð -- ·ïÝíáõÙ ¿ Ê»Ýóë³ñÇ ¨ æ³í³ÑÇñÇ É»éÝ»ñÇ ÙÇã¨: ²ñ³ï³Ý ѳñ¨³ÝáõÃÛ³Ùµ:
Þ²Èàô øºðÌ – ÝáõÛÝ ï³ñ³ÍùáõÙ Óáñ³ÙÇçÇ Å³Ûé³ÛÇÝ Ù»ñϳóáõÙ:î³ñ³ÍùÁ å³ïϳݻɿ Þ³ÉáõÝó ïáÑÙÇÝ , áñï»ÕÇó ¨ ³ÝáõÝÁ:
Þð沸²ðÒÆ ²Ô´Úàôð , ¸áɳÛÇ µáõÉ³Õ - µÝ³Ï³Ý ³ÕµÛáõñ ²ÏÝ»ñáõÙ,²ÏÝ»ñÇ ë³ñ³í³Ý¹ ï³ÝáÕ ×³Ý³å³ñÑÇ í»ñçÇÝ ßñç³¹³ñÓÇ Ùáï:
à
àðê²Òàð , ²íÇ ¹³ñ³ - ѳݹ³Ù³ë êÛáõÝÇùÇ Ù³ñ½áõÙ, êÛáõÝÇùÇ Ññµ. µ³ñÓñ³í³Ý¹³ÏáõÙ , îáéá½Çë³ñÇ É»éÝ»ñÇ Ñë.-³ñ¨»ÉÛ³Ý ëïáñáïÇÝ,ì»ñÇß»ÝÇó 4 ÏÙ ÑÛáõëÇë:
àðê²Òàð - ·ÛáõÕ³ï»ÕÇ ì»ñÇß»ÝÇó 4 ÏÙ ÑÛáõëÇë Óáñ³ÙÇçÇ Ñ³ñÃáõÃÛ³Ý íñ³:ä³Ñå³Ýí»É »Ý ·»ñ»½Ù³ÝÝ»ñ, ѻóÝáë³Ï³Ý ù³ñ³Ï»ñï Ïáõéù»ñ, ˳ãù³ñ»ñ:î»Õáõ٠ѳÛïݳµ»ñí»É »Ý çݳñ³Ï³Í Ï³í» ³Ù³ÝÝ»ñ: /Â.гÏáµÛ³Ý ¨ áõñÇßÝ»ñ, г۳ëï³ÝÇ ¨ ѳñ³ÏÇó ßñç³ÝÝ»ñÇ ï»Õ³ÝáõÝÝ»ñÇ µ³é³ñ³Ý, º.1986,¿ç364 ./
àêβÜÆ ²ðºì¸ºØ , àëϳÝÇ Õáõ½Ç - µÉáõñ ØÇçݳéíÇ ¨ ê³éݳյÛáõñÇ ÙÇç¨:
â
â²Èºð -ï»ë î³ï³ëÏáõï:
âÆð¸²Ê² ÐàÔ –
âȸÀð – É»éݳÝóù æ³í³ÑÇñÇ ¨ ÚáÉáõ É»éÝ»ñÇ ÙÇç¨:
âàðàôî , ÚáÉáõ ÕáõñáõÕ - ²ÏÝ»ñÇ ë³ñ³í³Ý¹ ï³ÝáÕ ×³Ý³å³ñÑÇ 1-ÇÝ ßñç³¹³õÓÇ ¨ øÇñ³ÙÇ ÷»ËÇ ÙÇ㨠ÁÝÏ³Í Ñ³ïí³ËÁ: /²Ýí³Ý³÷áËáõÃÛáõÝÁ Ý»ñϳ۳óí³Í ¿ Áëï γé³í³ñáõÃÛ³Ý 26 û·áëïáëÇ 2010Ã-Ç N 1103 –Ü áñáßÙ³Ý/
âàöâàô¶ÚàÈ - ï»ë ö³Ûï³ÉÇ×:
ä
ä²ð뼆 , ³íɳ ãËáõñ - ³ÉåÛ³Ý Ù³ñ·³·»ïÇÝ –ѳݹ³Ù³ë îáéá½Çë³ñÇ ÑÛáõëÇë³Ñ³Û³ó ɳÝç»ñÇÝ: /²Ýí³Ý³÷áËáõÃÛáõÝÁ Ý»ñϳ۳óí³Í ¿ Áëï γé³í³ñáõÃÛ³Ý 26 û·áëïáëÇ 2010Ã-Ç N 1103 –Ü áñáßÙ³Ý/
äÔÜÒ²ø²ð -- Ññ³µË³ÛÇÝ Ý»ñųÛÃáõÏ ·áÛ³óáõÃÛáõÝ /ÇÝïñáõ½Ç³ / ì»ñÇß»ÝÁ ³ñ¨»ÉùÇó »½»ñáÕ É»éݳ×ÛáõÕÇ íñ³, ¿ñá½ÇáÝ – ï»Õ³ï³ñáõÙ³ÛÇÝ åñáó»ëÝ»ñÇ Ñ»ï¨³Ýùáí Ù»ñϳó³Í ϳñÙñ³·áñß /áñÇó ¨ ³ÝáõÝÁ / ³Ý¹»½Çï³µ³½³Éï³ÛÇÝ Ñëϳ ųÛé³µ»Ïáñ 2008 Ù µ³ó³ñÓ³Ï µ³ñÓñáõÃÛ³Ùµ: äÕÝÓ³ù³ñÇ Ù³ë»ñÁ ϳ½ÙáÕ ïáåáÝÇÙÝ»ñÝ »Ý.
1.Ø»Í ×»Õù:
2.öáùñ ×»Õù:
3.Ø»Í ³ñ˳ç /÷³ñ³Ë/:
4.öáùñ ³ñ˳ç:
5.¸áÉáõÝó ´³µáõ ³ñ˳ç:
6.Ø»ÅÉáõÙÇ ³ÕµÛáõñ:
7.øÛ³ëáõÝó Æëáõ ÑáÕ:
8.²ë³ùÇ / Ê»ñáõÝó / ·³ñ»ÑáÕ:
9.öáÉ»Ï³Í /÷Éí³Í / ù»ñÍ»ñ:
10.îáÝù³ñ:
11.äÇÉáñå³ï:
äÆÈàð ø²ðÆ Òàð - Óáñ³ÙÇçÇ ÷áùñÇÏ Ñ³ñÃ³Ï äÕÝÓ³ù³ñÇ ëïáñáïÇÝ:
äÆÌÆ Êàô - µÉáõñ ¼áõ·³ù³ñÇ ï³÷³ñ³ÏÇ Ñë.-³ñ¨»ÉÛ³Ý Ù³ëáõÙ:
æ
æ²Ô²òø²ð , ÖÕ³Íù³ñ - É»é /2140Ù/ êÛáõÝÇùÇ Ù³ñ½áõÙ, êÛáõÝÇùÇ Ññµ. µ³ñÓñ³í³Ý¹³ÏáõÙ, Ø»Í ·»ïÇ ³ç³÷ÝÛ³ÏáõÙ, ²ÏÝ»ñÇó 1 ÏÙ ³ñ¨Ùáõïù:
æ²ì²ÐÆðÆ Ôàô¼Æ - É»éݳµ³½áõÏ ,áñÁ ×ÛáõÕ³íáñí»Éáí ²Õáóù³ñÇ É»éÝ»ñÇó Ó·íáõÙ ¿ ¹»åÇ Ñ³ñ³í ÙÇÝ㨠ÚáÉáõ É»é:
è
è²´²ò ´²Îºð – ï»ë Æñ³µ³ë å³Ï»ñ:
ê
겶²ÈÆÖ , Ô³½Ç·ÛáÉ – É×³Ï êÛáõÝÇùÇ Ù³ñ½áõÙ, êÛáõÝÇùÇ Ññµ. µ³ñÓñ³í³Ý¹³ÏáõÙ, ²Õáóù³ñÇ É»éݳÝóùÝ ³ÝóÝáõÙ ¿ ³Ûëï»Õáí: ÌáíÇ Ù³Ï³ñ¹³ÏÇó 2090 Ù µ³ñÓñáõÃÛ³Ý íñ³: سϻñ»ëÁ ` 1.2 ѳ:
겶²Ð²Ü¸ - ѳݹ êÛáõÝÇùÇ Ù³ñ½áõÙ, êÛáõÝÇùÇ Ññµ. µ³ñÓñ³í³Ý¹³ÏáõÙ, ì»ñÇß»Ý ·ÛáõÕÇó 4 ÏÙ Ñë.-³ñ¨»Éù:
ê²Ð²ÎÚ²ÜܺðÆ ÐàÔ – í³ñ»É³ÑáÕ ¼áõ·³ù³ñÇ ï³÷³ñ³ÏÇ Ñ³ñ³í³ÛÇÝ Ù³ëáõÙ:
ê²Ü¸ ²Ô´Úàôð - ųٳݳÏÇÝ ÑÇÝ ·ÛáõÕÁ ëÝáõóáÕ ÑÇÙÝ³Ï³Ý ³ÕµÛáõñÝ»ñÇó Ù»ÏÁ` øñÙ³·»ïÇ ³ç ³÷ÇÝ:
ê²Ü¸ºð - ѳݹ³Ù³ë îáéá½Çë³ñÇ Ñë.-³ñ¨. ɳÝç»ñÇÝ:
ê²ð¸²ðÆ ´àêî²Ü – ï³ñ³ÍíáõÙ ¿ ºñϳñ ï³Ëï³ÏÇó ÙÇÝ㨠ºñϳñ ³ÕµÛáõñ ÁÝÏ³Í Ñ³ïí³ÍÁ: 19 –ñ¹ ¹³ñáõÙ »Õ»É ¿ ê³ñ¹³ñ úí³Ý»ëÇ ¸áÉáõÝóÇ / ÍÝ.1802Ã./ ë»÷³Ï³Ýáõ÷ÛáõÝÁ:
ê²È úæ²Ê , ê³ÉÇ ûç³Ë – ëñµ³í³Ûñ Ø»Í ³ÕµÛáõñÇó ÑÛáõëÇë,·ÛáõÕÇó 1.5 ÏÙ Ñë.-³ñÙ: ²ÝáõÝÇó ¨ Ï³éáõóí³Íù³ÛÇÝ ï³ññ»ñÇó »Ýó¹ñ»Éáí, ѳí³Ý³µ³ñ ³ÛÝ Ñ»Ã³Ýáë³Ï³Ý Ïñ³Ï³ñ³Ý – ëñµ³í³Ûñ ¿ »Õ»É: Þñç³Ý³Ó¨ ϳéáõóí³Íù áõÝÇ,³ÝÙß³Ï ù³ñ»ñáí ßÇÝí³Í, ˳ã³ÏÇñ ù³ñ»ñ ãÏ³Ý , 1-2 ˳ã ÏñáÕ ù³ñ»ñÝ ¿É ³ÏÝѳÛïáñ»Ý í»ñ³µ»ñáõÙ »Ý 20-ñ¹ ¹³ñÇ 2-ñ¹ Ï»ëÇÝ:
ê²èܲԴÚàôð , Ôáõñ÷áõÉ³Õ – Áݹ³ñÓ³Ï Ñ³Ý¹³Ù³ë λݳóë³ñÇ Ñ³ñ³í³ÛÇÝ ëïáñáïÇÝ:
êºÔ²Ü²ø²ð , êïáɳù³ñ – ë»Õ³Ý³Ó¨ ù³ñ ê³Ñ³ÏÛ³ÝÝ»ñÇ ÑáÕÇ Ùáï ,áñï»ÕÇó ¨ ³ÝáõÝÁ:
êÚàôÜÆøÆ ²Ô´Úàôð – Ðáõß³ÕµÛáõñ ï³Õ³í³ñ êåÇï³Ï ù³ñ³÷Ç ³ñ¨. ɳÝçÇÝ: γéáõó»É ¿ êÛáõÝÇù ²ñï³í³½¹Ç ´³µ³Û³ÝÁ 1965Ã, ݳËÏÇÝáõÙ ÆëïdzÝáõÝ Ïáãí³Í ³ÕµÛáõñÇ ï»ÕáõÙ:
êàȲܲÌàì - ÑÛáõëÇë- ³ñ¨ÙáõïùÇó ·ÛáõÕÇÝ ³ÝÙÇç³å» ѳñáÕ ×³Ñ׳å³ï ѳݹ³Ù³ë: γ ïáñý³ÛÇÝ å³ß³ñÝ»ñÇ ùÇã ù³Ý³ÏáõÃÛáõÝ:
êܲÒàð , êÇݹ³ñ³ - ÑÇÝ µÝ³Ï³í³Ûñ Ê»Ýóë³ñÇ Ñ³ñ³í³ÛÇÝ ëïáñáïÇÝ, ì»ñÇß»ÝÇó 3 ÏÙ ÑÛáõëÇë- ³ñ¨»Éù, êݳÓáñ ·»ï³ÏÇ Ó³Ë ³÷ÇÝ: ä³Ñå³Ýí»É ¿ 21 ù³ñ³ÝÓ³í, 1 ÏÇë³í»ñ Ù³ïáõé,·»ñ»½Ù³Ýáó, ˳ãù³ñ»ñ, ÇÝãå»ë ݳ¨ Ù»Ï ëãµ³í³Ûñ` êÇݹÇñÇ Ë³ã, áñï»Õ êáõñ»Ý ʳã³ïñÛ³ÝÇ Ñáí³Ý³íáñáõÃÛ³Ùµ Ù³ïáõé ¿ ϳéáõóí»É: ¶ÛáõÕÁ Éùí»É ¿ 19-ñ¹ ¹³ñÇ í»ñçÇÝ ,µÝ³ÏÇãÝ»ñÁ ÑÇÙݳϳÝáõÙ ï»Õ³÷áËí»É »Ý ¶áñÇë , гñó߻Ý, ì»ñÇß»Ý: êݳÓáñÇó ÐÇÝ ¶áñÇë »Ý ï»Õ³÷áËí»É ²ùáõݳÝáõÝ / ¸³íÃÛ³Ý/ Ðáíë»÷Ç ·»ñ¹³ëï³ÝÁ: ¶ÛáõÕÇ Ù³ëÇÝ ï»Õ»ÏáõÃÛáõÝÝ»ñ Ï³Ý Ô.²ÉÇß³ÝÇ êÇë³Ï³ÝáõÙ: º.ȳɳ۳ÝÇ íϳÛáõÃÛ³Ùµ êݳÓáñÁ §Í»ñáõÝÇÝ»ñÇ ³ë»Éáí ` §ì¿ñÇ ß»ÝǦ, ³ÛëÇÝùÝ ÐÇÝ ¶áñÇëÇ ³Ù³ñ³ÝáóÝ ¿ »Õ»É¦: /º.È³É³Û³Ý . ¼³Ý·»½áõñ, ²½·³·ñ³Ï³Ý ѳݹ»ë, 1898, ÑÙñ. 2, ¿ç 30 /: êݳÓáñÇ ïáåáÝÇÙÝ»ñÇó »Ý.
1.´³ÉáõÝ ù»ñÍ:
2. ÎáϳÉÇÏÇÝ ù»ñÍ»ñ:
3.öáËëùÇó³Í ËáõÃ:
4. гã³ù³ßϳé:
5. êáõùáõÙÇÝ Óáñ:
6. êáõùáõÙÇÝ ÓáñÇ ³ÕµÛáõñ, áñÁ 1985Ã. í»ñ³Ï³éáõó»óÇÝ ´³µÏ»Ý гñáõÃÛáõÝÛ³ÝÇ ÑÇß³ï³ÏÇÝ:
7.êݳÓáñÇ ¹³ñ³í³Ý¹Ý»ñ , êÇݹÇñÇ ëÇùí»ÝÇ:
êܲÒàð – Ùßï³Ï³Ý Ñáëù ãáõÝ»óáÕ ·»ï³Ï êÛáõÝÇùÇ Ù³ñ½áõÙ, ì³ñ³ñ³ÏÝ ·»ïÇ Ó³Ë ûųݹ³ÏÁ:êÏǽµ ¿ ³éÝáõÙ Ê»Ýóë³ñÇ ³ñ¨ÙïÛ³Ý É³Ýç»ñÇó ¨ ¶áñÇë ù³Õ³ùÇ Ñë. Ù³ëáõÙ Ùdz˳éÝíáõÙ ¿ Ù³Ûñ ·»ïÇÝ : ºñÏ. 2 ÏÙ:
êäÆî²Î ìºðزΠ, êåÇï³Ï ù³ñ³÷, êåÇï³Ï ÛÁñÕ³Ý – Ù»½á½áÛ³Ý ¹³ñ³ßñç³ÝÇ Ï³í×Ç Ñ³ë³ÏÇ Ïñ³ù³ñ³ÛÇÝ Ù»ñϳóáõÙ îáéá½Çë³ñÇ Ñ³ñ³í ³ñ¨»ÉÛ³Ý É³ÝçÇÝ: /²Ýí³Ý³÷áËáõÃÛáõÝÁ Ý»ñϳ۳óí³Í ¿ Áëï γé³í³ñáõÃÛ³Ý 26 û·áëïáëÇ 2010Ã-Ç N 1103 –Ü áñáßÙ³Ý/ :²Ýí³Ý³÷áËáÕÝ»ñÁ ѳí³Ý³µ³ñ §ÛÁñÕ³ÝÁ¦ ѳëϳó»É »Ý §Ûáñճݦ`í»ñÙ³Ï, ѳçáÕí³Í ï³ñµ»ñ³ÏÁ ÏÉÇÝ»ñ êåÇï³Ï ù³ñ³÷:
êºì ÈÆÖ - ³ñ·»É³í³Ûñ êÛáõÝÇùÇ Ù³ñ½áõÙ, êÛáõÝÇùÇ Ññµ. µ³ñÓñ³í³Ý¹³ÏáõÙ, ѳٳÝáõÝ É×Ç Ùáï: ÐÇÙݳ¹ñí»É ¿ 2003Ã., ï³ñ³ÍùÁ` 240 ѳ:
êºì ÈÆÖ , Ô³ñ³ ·ÛáÉ - ÉÇ× êÛáõÝÇùÇ Ù³ñ½Ç ¨ ÈÔÐ ë³Ñٳݳ·ÉËÇÝ, êÛáõÝÇùÇ Ññµ. µ³ñÓñ³í³Ý¹³ÏáõÙ,ÍáíÇ Ù³Ï³ñ¹³ÏÇó 2666 Ù µ³ñÓñáõÃÛ³Ý íñ³: سϻñ»ëÁ 1.6 ù³é.ÏÙ:
ê´. Üàð²ÎàôÜø, êµ. ܳñ³ÏÝáõÝù - ·áñÍáÕ ÏÇë³Å³Ûé³÷áñ »Ï»Õ»óÇ ÐÇÝ ¶áñÇëáõÙ:γéáõóí»É ¿ 1628 Ã.:ºÏ»Õ»óáõ ÙáõïùÇó í»ñ ˳ãù³ñÇ »ñ»ëÇÝ å³Ñå³Ýí»É ¿ 6 ïáÕ ³ñӳݳ·ñáõÃÛáõÝ.§Âì.:èо:ºê ܲêÆä βܶܺòÆ ê´ Ê²âêöðÎàôº Ðà¶à ÆØàÚ ¦: 19-ñ¹ ¹³ñÇ í»ñçÇÝ 20-ñ¹ ¹³ñÇ ëϽµÇÝ ³ÛÝ Ïáãí»É ¿ êµ. ¶¨áñ· »Ï»Õ»óÇ:
ê´. ÐèÆöêÆغ - í³Õ ùñÇëïáÝ»³Ï³Ý »Ï»Õ»óÇ êÛáõÝÇùÇ Ù³ñ½Ç ì»ñÇß»Ý ·ÛáõÕáõÙ: §êµ. ÐéÇ÷ëÇÙ» »Ï»Õ»óÇÝ / 4-5 –ñ¹ ¹¹/ г۳ëï³ÝÇ Ùdzݳí Ñáõß³ñÓ³ÝÝ»ñÇó ã³÷»ñáí / »ñÏ. 27.3 Ù / ³Ù»Ý³ËáßáñÝ ¿: ÊÇëï Ó·í³Í ѳٳã³÷áõÃÛáõÝÝ»ñáí ¹³ÑÉÇ×Ç »ñϳÛÝ³Ï³Ý å³ï»ñÇÝ ÑÝ·³Ï³Ý ϳٳñ³Ï³å áñÙݳËáñß»ñ »Ý,³ñÉ-áõÙ ³ÛÝ ³í³ñïíáõÙ ¿ Ý»ñëÇó ¨ ¹ñëÇó ÏÇë³ßñç³Ý³Ó¨ Ëáñ³Ýáí: Àëï ¹é³Ý ׳ϳï³Ï³É ù³ñÇ ³ñӳݳ·ñáõÃÛ³Ý , »Ï»Õ»óÇÝ ÑÇÙÝáíÇÝ í»ñ³Ï³éáõóí»É ¿ 1621 Ã-ÇÝ :Ðí. å³ïáõÙ å³Ñå³Ýí»É ¿ Ñݳ·áõÛÝ ÙáõïùÁ / ³ÛÅÙ ÷³Ïí³Í / , »ñÏáõ ÏáÕÙáõÙ ù³ñ» µ³ñÓ³ÏÝ»ñáí ,áñáÝó íñ³ ù³Ý¹³Ïí³Í ¿ ßñç³Ý³·ÍÇ Ù»ç Ý»ñ³éí³Í í»ó ûñÃÇÏáí í³ñ¹Û³Ï: ä³ï»ñÇ ß³ñí³ÍùáõÙ û·ï³·áñÍí³Í »Ý ݳËÝ³Ï³Ý Ï³éáõóí³ÍùÇ µ»ÏáñÝ»ñ:¦
ÐêгÝñ³·Çï³ñ³Ý, Ñ.11, ºñ¨³Ý, 1985, ¿ç 407:
ì
ì²ð²ð²ÎÜ ,Ø»Í ·»ï, ¶áñÇë -- ·»ï êÛáõÝÇùÇ Ù³ñ½áõÙ:êÏǽµ ¿ ³éÝáõÙ êÛáõÝÇùÇ µ³ñÓñ³í³Ý¹³ÏÇó ,Ø»Í Æß˳ݳë³ñ É»é³Ý Ññí.-³ñ¨. ɳÝç»ñÇó, ÑáëáõÙ ¹»åÇ Ññ.-³ñ¨»Éù,ø³ñ³ÑáõÝç ·ÛáõÕÇó ѳñ³í ¹áõñë ·³Éáí ÈÔÐ ï³ñ³Íù,¸³íÇÃ³ß»Ý ·ÛáõÕÇ Ùáï Ùdz˳éÝíáõÙ ¿ àñáï³ÝÇÝ: ºñÏ. 29 ÏÙ:
ì²ð¸àôî , ¶Ûáõɳï»Õ – ѳݹ³Ù³ë ²ÏÝ»ñÇ ë³ñ³í³Ý¹ ï³ÝáÕ ×³Ý³å³ñÑÇ 1-ÇÝ ßñç³¹³ñÓÇó ÙÇÝ㨠·áÙÁ ÁÝÏ³Í Ñ³ïí³ÍáõÙ:
ì²ÜºêÆ ²Ô´Úàôð - µÝ³Ï³Ý ³ÕµÛáõñ ê³éݳյÛáõñÇ ï³÷³ñ³ÏáõÙ, í»ñ³Ï³éáõóí³Í ²í³Ý»ë ä»ïñáëÛ³ÝÇ ÑÇß³ï³ÏÇÝ:
ìºÄàÚÆ ²Ô´Úàôð – ìñ»Å ²é³ù»ÉÛ³ÝÇ ÑÇß³ï³ÏÇÝ Ï³éáõóí³Í ³ÕµÛáõñ- ï³Õ³í³ñ êáÉóݳÍáíáõÙ:
ìȲ¸ÆÎÆ ²Ô´Úàôð – ìɳ¹ÇÏгÏáµÛ³ÝÇ /1950- 1995Ãà / ÑÇß³ï³ÏÇÝ Ï³éáõóí³Í ³ÕµÛáõñ- ï³Õ³í³ñ øñÙ³·»ïÇ ³÷ÇÝ, ·ÛáõÕÇó 1.5 ÏÙ ÑÛáõëÇë:
î
î²ÞÎàôÊàô – É»é /1743 Ù / êÛáõÝÇùÇ Ù³ñ½áõÙ, êÛáõÝÇùÇ Ññµ. µ³ñÓñ³í³Ý¹³ÏáõÙ, ì³ñ³ñ³ÏÝ ·»ïÇ Ó³Ë³÷ÝÛ³ÏáõÙ ,¶áñÇë ù³Õ³ùÇó 0.5 ÏÙ ÑÛáõëÇë:
î²î²êÎàôî ,â³É»ñ – ѳݹ³Ù³ë ³ù ³ÕµÛáõñÇ ßñç³Ï³ÛùáõÙ:
îºðîºðÆ ²èàô ,ø»ßÇß ³ñË – çñ³Ýóù,ϳéáõóí³Í 10-ñ¹ ¹³ñáõÙ`932 Ã:êÏǽµ ¿ ³éÝáõÙ ²ÏÝ»ñÇ ÓáñÇó ¨ Ó·íáõÙ ÙÇÝ㨠î³Ã¨Ç í³ÝùÇÝ å³ïϳÝáÕ ò³ùáõï ÏáãíáÕ Ñ³Ý¹³Ù³ë: êï.úñµ»ÉÛ³ÝÁ íϳÛáõÙ ¿ , áñ î³Ã¨Ç í³ÝùÇ Ð³Ïáµ »åÇëÏáåáëÁ§êÛáõÝÛ³ó ÇßË³Ý ì³ë³ÏÇ áñ¹Ç ÇßË³Ý öÇÉÇå»Çó ·ÝáõÙ ¿ Ò³·»ÓáñÇ ì³ñ³ñ³ÏÝ Ïáãí³Í çáõñÁ ï³ëÝ»ñÏáõ ѳ½³ñ ¹ñ³Ùáí ¨ Ù»Ï ÷³ÛÉáõÝ ç³í³ÑÇñáí…ß³ï ã³ñã³ñ³Ýùáí áõ Ù»Í³Ù»Í Í³Ëë»ñáí çáõñÁ µ»ñ»É ¿ñ Ò³·³ÓáñÇ É»éÝ»ñÇó ¨ Ñ³ëóñ»É ÙÇÝ㨠ò³ùáõï..¦:
êï. úñµ»ÉÛ³Ý, êÛáõÝÇùÇ å³ïÙáõÃÛáõÝ, ºñ¨³Ý,1986,¿ç 226:
îÆðàæ ø²ð , ê»¹Ç ù³ñ – Ù»ñϳó³Í Ý»ñųÛÃáõÏ ·áÛ³óáõÃÛáõÝ ì»ñÇß»ÝÇ ÑÛáõëÇë³ÛÇÝ Ù³ëáõÙ:ܳËÏÇÝáõÙ ·áñͳÍí³Í ³ÝáõÝÝ áõÝÇ ³ñ³µ³Ï³Ý ͳ·áõÙ,ѳí³Ý³µ³ñ ²ñ³µ³Ï³Ý ïÇñ³å»ïáõÃÛ³Ý Å³Ù³Ý³Ï³ßñç³Ýáõ٠ѳۻñ»Ý ï»Õ³Ýí³Ý µ³é³óÇ Ã³ñ·Ù³ÝáõÃÛáõÝÇó ³é³ç³ó³Í ¨ ѻﳷ³ ÇëÉ³Ù³Ï³Ý ïÇñ³å»ïáõÃÛáõÝÝ»ñÇ Å³Ù³Ý³Ï å³Ñå³Ýí³Í: §êǹ¦ ³ñ³µ»ñ»Ý `ï»ñ,êÇ¹Ç ù³ñ-ê»¹Ç ù³ñ,³ÛëÇÝùÝ` îÇñáç ù³ñ: Æ Ñ³ëï³ïáõÙÝ í»ñáÝßÛ³ÉÇ Ýß»Ýù,áñ îÇñáç ù³ñÁ ѳݹÇë³ÝáõÙ ¿ гݵ³¹³ µ»ñ¹Ç å³ßïå³Ý³Ï³Ý ѳٳϳñ·Ç ³Ýµ³Å³Ý»ÉÇ Ù³ëÁ:
îàèà¼Æ ê²ð – É»éݳ·³·³Ã / 2765 Ù / êÛáõÝÇùÇ Ù³ñ½áõÙ, êÛáõÝÇùÇ Ññµ. µ³ñÓñ³í³Ý¹³ÏáõÙ, ѳٳÝáõÝ É»éÝ»ñáõÙ, ì»ñÇß»Ý ·ÛáõÕÇó 4 ÏÙ ÑÛáõëÇë:
îàèà¼Æê²ðÆ ÈºèÜºð – É»éÝ»ñ êÛáõÝÇùÇ Ù³ñ½áõÙ, êÛáõÝÇùÇ Ññµ. µ³ñÓñ³í³Ý¹³ÏáõÙ, ì»ñÇß»Ý ·ÛáõÕÇó 4 ÏÙ ÑÛáõëÇë: ²é³í»É³·áõÛÝ µ³ñÓñáõÃÛáõÝÁ ѳٳÝáõÝ É»éÝ ¿ :
àô
àôð¸àôìÆ ²Ô´Úàôð - µÝ³Ï³Ý ³ÕµÛáõñ àõñ¹áõíÇ ùñ³ï³ÏÇ ³éç¨:
àôð¸àôìÆ ´àêî²Üܺð - ï»ë ¼áñ³ó µ³Ýç³ñ³Ýáó:
àôð¸àôìÆ øð²î²Î - µÝ³Ï³Ý ÷áùñÇÏ ù³ñ³Ûñ ʳë÷áñáõÙ, ì»ñÇß»Ý –Êá½Ý³í³ñ ׳ݳå³ñÑÇ Ó³Ë Ù³ëáõÙ:
àôð¸àôʲÜÆ Ø²ð¶ , àôñ¹áõ˳ÝÇ ÕáõñáõÕ – ѳݹ³Ù³ë ²ÏÝ»ñáõÙ ,ì³ñ¹áõïÇó ÙÇÝ㨠·áÙ»ñ ѳïí³ÍáõÙ:
ö
ö²Úî²ÈÆÖ , âá÷ãáõ·ÛáÉ – É×³Ï êÛáõÝÇùÇ Ù³ñ½áõÙ, êÛáõÝÇùÇ Ññµ. µ³ñÓñ³í³Ý¹³ÏáõÙ, Ê»Ý÷³ë³ñÇ ÑÛáõëÇë ³ñ¨ÙïÛ³Ý É³Ýç»ñÇÝ,ì»ñÇß»Ý ·ÛáõÕÇó 3.5 ÏÙ ÑÛáõëÇë- ³ñ¨»Éù, ÍáíÇ Ù³Ï³ñ¹³ÏÇó 2142 Ù µ³ñÓñáõ÷Û³Ý íñ³: سϻñ»ëÁ` 2ѳ: /²Ýí³Ý³÷áËáõÃÛáõÝÁ Ý»ñϳ۳óí³Í ¿ Áëï γé³í³ñáõÃÛ³Ý 26 û·áëïáëÇ 2010Ã-Ç N 1103 –Ü áñáßÙ³Ý/
öºÞÆÜ øºðÌ , ößÇÝù»ñÍ - ÷áùñÇÏ Å³Ûé³ÛÇÝ Ù»ñϳóáõÙ ÎáÕµ³ÓáñÇ É»éÝ»ñÇ Ñ³ñ³í-³ñ¨»ÉÛ³Ý É³ÝçÇÝ :
öàÂàô ²Ô´Úàôð - µÝ³Ï³Ý ³ÕµÛáõñ ³Ýï³éáõÙ:
öàøð øàâ²îºÔÆÆ ²Ô´Úàôð , Îáõ×Ç áõñ¹Ç ³ÕµÛáõñ- µÝ³Ï³Ý ³ÕµÛáõñ ѳٳÝáõÝ Ñ³Ý¹³Ù³ëáõÙ,ê³õ¹³ñÇ µáëï³ÝÇó ù³ßϳé ÁÝÏ³Í Ñ³ïí³ÍáõÙ:
ø
ø²è²êܲÎÜ , Ôáõñ÷áõÉ³Õ - ³Ûë ³ÝáõÝÁ ÁݹѳÝñ³å»ë ³Ý·áñÍ³Í³Ï³Ý ¿ , ÁݹáõÝí³Í ï³ñµ»ñ³ÏÁ Ôáõñ÷áõɳÕÝ ¿, áñÁ ϳñÍáõÙ »Ýù å»ïù ¿ í»ñ³Ýí³Ý»É ê³éݳյÛáõñ: /²Ýí³Ý³÷áËáõÃÛáõÝÁ Ý»ñϳ۳óí³Í ¿ Áëï γé³í³ñáõÃÛ³Ý 26 û·áëïáëÇ 2010Ã-Ç N 1103 –Ü áñáßÙ³Ý/
ø²ÞβèÆ ¶ÈÊÆ ²Ô´Úàôð - µÝ³Ï³Ý ³ÕµÛáõñ ²ÏÝ»ñÇ ë³ñ³í³Ý¹áõÙ , ãÇÝ·ÇÉÝ»ñÇ /ù³ñ³óñáÝÝ»ñÇ/ Ù»ç Ó¨³íáñí³Í áõÝÇÏ³É ³ÕµÛáõñ, áñÇ çñ»ñÇ ç»ñÙ³ëïÇ׳ÝÁ +4 ¿
øºÞÆÞ ²ðÊ – ï»ë î»ñï»ñÇ ³éáõ:
øºÞÆÞ²ðÊÆ ¶ÈÊÆ ²Ô´Úàôð – ï»ë ²éí³·ÉËÇ ³ÕµÛáõñ:
øÆð²ØÆ ø²ð - - ÑñµË³ÛÇÝ É³í³ÛÇ Ù»ñϳó³Í ÑáñǽáÝ Ê³ãÇÝ ûëÇó ³ñ¨Ùáõïù,áñÁ ³é³ÝÓÇÝ Ñ³ïí³ÍÝ»ñáí ѳÛïÝÇ ¿ ´³µáõéÇÝ ù³ñ, øÇñ³ÙÇÝ ù³ñ, ¶ÛáõñçáõÝ ù³ñ, ¸³¹áõÝ ù³ñ, سÙáõÝ ù³ñ ³ÝáõÝÝ»ñáí:
øàè ²Ô´Úàôð - µÝ³Ï³Ý ³ÕµÛáõñ ²Õáóù³ñÇ É»éÝ»ñÇ Ñ³ñ³í -³ñ¨ÙïÛ³Ý ëïáñáïÇÝ:
øðز¶ºî , Ôáõñ¹áõÝ ·»ï, ì»ñÇß»Ý - ·»ï³Ï êÛáõÝÇùÇ Ù³ñ½áõÙ , ì³ñ³ñ³ÏÝ ·»ïÇ Ó³Ë ûųٹ³ÏÁ:êÏǽµ ¿ ³éÝáõÙ ²Õáóù³ñÇ É»éݳÝóùÇó ¨ ·ÛáõÕÇ Ñ³ñ³íáõÙ /ÖÇñÇ˳éÝáõñ¹ / Ùdz˳éÝíáõÙ Ù³Ûñ ·»ïÇÝ:ºñÏ. 5 ÏÙ : /²Ýí³Ý³÷áËáõÃÛáõÝÁ Ý»ñϳ۳óí³Í ¿ Áëï γé³í³ñáõÃÛ³Ý 26 û·áëïáëÇ 2010Ã-Ç N 1103 –Ü áñáßÙ³Ý/
øàôØàôÜ ´²¸àô ÔàôðàôÔ , ¶³Éáõ ÑáÕ – í³ñ»É³ÑáÕ ´³ÛóÉÇ ù»ñÍÇ Ñ³ñ³í³ÛÇÝ ëïáñáïÇÝ:
ú
úÜÆÎÆ ²Ô´Úàôð , êÙµ³ïÇ ³ÕµÛáõñ - µÝ³Ï³Ý ³ÕµÛáõñ øñÙ³·»ïÇ ³÷ÇÝ:ì»ñ³Ï³éáõó»É ¿ »ñç³ÝϳÑÇß³ï³Ï úÝÇÏ ´³¹³ÉÛ³ÝÁ, Ñáñ` êÙµ³ïÇ ÑÇß³ï³ÏÇÝ:
î»Õ³ÝáõÝÝ»ñÁ ëáëÏ É»½í³Ï³Ý ÷³ëï»ñ ã»Ý ,³ÛÉ Ý³¨ å³ïÙ³·Çï³Ï³Ý ×ß·ñÇï áõ ³Ý³ã³é ³å³óáõÛóÝ»ñ: ì³ÕÝç³Ï³Ý ųٳݳÏÝ»ñÇó ÑÇßíáÕ Ñ³ÛÏ³Ï³Ý ï»Õ³ÝáõÝÝ»ñÁ É»½í³Ï³Ý ³Ùñ³Ïáõé íϳÛáõÃÛáõÝÝ»ñ »Ý , áñáÝù µ³ó³Ñ³ÛïáõÙ »Ý áÕç ×ßÙ³ñïáõÃÛáõÝÁ гÛÏ³Ï³Ý É»éݳß˳ñÑÇ µÝÇÏ ï»ñ»ñÇ Ù³ëÇÝ: àôñ»ÙÝ Ý»ñϳÛáõÙë ѳÛÏ³Ï³Ý ï»Õ³ÝáõÝÝ»ñÇ å³ßïå³ÝáõÃÛ³Ý , å³Ñå³ÝÙ³Ý ¨ í»ñ³Ï³Ý·ÝÙ³Ý ËݹÇñÁ Ù»½ ѳٳñ áõÝÇ é³½Ù³í³ñ³Ï³Ý Ý߳ݳÏáõÃÛáõÝ:
ÜíÇñáõÙ »Ù »Õµáñë`
¶³·ÇÏ Î³ÙáÛÇ ´³µ³Û³ÝÇ / 1956-2009Ãà / å³Ûͳé ÑÇß³ï³ÏÇÝ:
²ñ³Ù ´³µ³Û³Ý
2010-2012ÃÃ.
